Samvinnan - 01.09.1927, Side 59

SAMVINNAN
233
áhrif á hann. Vinnan veitti starfsþreki hans framrás.
Varð hann að leggja mjög að sér. Þó mun hann hafa lesið
allmikið og um margskonar efni og orðið fjölfróður mað-
ur. í tilefni af því má geta þess, að eftir að hann varð em-
bættismaður heima á íslandi, viðaði hann að sér bókum
eftir mætti og átti ágætt safn, er hann létst. En hvað sem
öðru líður má fullyrða það, að hann hafi notað tímann
vel erlendis, fært sér í nyt helstu framfarakenningar, er
þá voru á döfinni og íhugað hagi ættjarðar sinnar. Hann
kemur vel brynjaður fram á vígvöllinn, þótt ungur sé. Og
langt fram eftir æfi bitu hann engin vopn.
Það er nokkurskonar fyrirboði um æfistarf Skúla,
að fyrsta verkið sem hann vinnur í þágu hins opinbera,
er að rannsaka viðarfann, sem kaupmenn ætluðu að flytja
til íslands þá um sumarið. Bendir það til varðmannsstöðu
þeirrar gegn kaupmönnum, er hann tók sér mestan hluta
æfi sinnar.
Eigi verður séð, að Skúli hafi haft mikil afskifti af
verslun þau þrjú ár, sem hann dvaldi í Skaftafellssýslu.
En eftir að hann verður sýslumaður í Skagafirði, lætur
hann þegar til sín taka. Það hafði tíðkast, að einstakir
menn keyptu á sumrum bæði á leyfilegan og óleyfilegan
hátt ýmsa óþarfavöru, svo sem tóbak og brennivín, meira
en þeir þurftu að nota sjálfir. Seldu þeir þetta svo á vetr-
um með okui-verði fátækum auðnuleysingjum, sem eigi
höfðu getað aflað sér munaðai’vamings þessa í kauptíð-
inni. En slíkt prang var óleyfilegt og auk þess næsta lúa-
legt. Skúli gerði gangskör að því að koma í veg fyrir
þennan ófögnuð og tók hart á þeim, sem gerðu sig seka í
launverslun þessari. Bakaði hann sér að vísu óvinsældir
með þessu háttalagi. En honum hefir sjálfsagt fundist
útlendu kaupmennimir nógu slæmir þótt stéttin væri
ekki að þarflausu aukin með launprönguram, sem vildu
níðast á sínum eigin löndum og höfðu þá að féþúfu.
Landfógeti varð Skúli árið 1749 eins og fyr var sagt,
og hafði enginn íslendingur gegnt því embætti fyr. Höfðu
landfógetar víst verið óvinsælir svo sem ráða má af þess-