Samvinnan - 01.09.1927, Side 69

Þingstjórn.
Eftir Iíallgrím Hallgrímsson.
-------- Niðurl.
Þó þingin í hinum ungu bresku ríkjum út um heim,
séu að mörgu leyti ólík Parlamentinu í Westminster, þá
hafa þau þó að ýmsu leyti tekið það sér til fyrirmyndar.
Til dæmis hafa þau sniðið þingsköp sín eftir enskri fyrir-
mynd. Kosningaaðferð er svipuð og í Englandi og alls-
staðar eru þingin samsett af þremur aðiljum, konungi,
það er aðsegja, fulltnáa hans, landsstjóranum (Governor-
General) og efri og neðri deild.
Nú er enginn aðall til í breskum nýlendum, og þess-
vegna hafa þær tekið upp aðferð Bandaríkja Norður-
Ameríku, að láta fulltrúa fyrir ríkin í sambandinu skipa
efri deild. Kanada reyndi einu sinni að koma á fót eins-
konar aðalsmannastétt, en hvarf brátt frá því ráði. Að-
all, sem til nokkurs dugai’, verður ekki skapaður á svip-
stundu með lögum. Til þess þarf margi-a alda sögulega
þróun og arfsagnir.
I Kanada er neðri deild þingsins kosin til fimm ára
með frjálslegum kosningarrétti líkt og í Englandi, en
þingmenn efri deildar eru kosnir til lífstíðar. Þeir verða
að vera þrítugir að aldri og eiga eign sem sé 4000 dollara
virði í því ríki, sem þeir eru kosnir í.
í Bandaríkjum Suður-Afríku horfir öðni vísi við. Þar
eru langflestir íbúarnir Svertingjar, en yfir þeim drotna
tveir hvítir þjóðflokkar, Hollendingar og Englendingar,
sem liggja í deilum innbyrðis. Til þess að tryggja öllum
þjóðflokkum áhrif á stjórn ríkisins var það ráð tekið, að
láta landstjórann skipa menn í nokkurn hluta efri deild-
ai-, eftir föstum reglum. Þess vegna er efri deild þingsins
nokkuð frábrugðin því sem annarsstaðar gerist.
1901 lögðu Bretar undir sig ríkin Transwaal og Óraníu
eftir harðan ófrið. Nokknim árum síðar gáfu þeir Suður-
16*