Andvari

Årgang

Andvari - 01.07.1962, Side 55

Andvari - 01.07.1962, Side 55
ANDVARI AFSTAÐAN MILLI KYNSLÓÐANNA 165 einmitt þessi kynslóð á verulegan þátt í því að eyða helzta verndarreit siðgæðis- ins: foreldraheimilið. Af því leiðir aftur að uppeldisáhrif þess verða sundruð og veik, myndugleiki þess yfir börnum og unglingum lítill og afstaðan til lífernis þeirra og verknaðar reikandi. Þungamiðja fjölskyldulífsins er að flytjast út af heim- ilinu, og sama aflið, sem dregur hana þangað, dregur einnig að sér áhuga barns- ins og mótar lífsvenjur þess. Meðan barnið er mjög ungt, er þörf þess fyrir vernd og umhyggju heimilisins svo brýn, að það rígheldur sér í móður, föður og fastan samastað. Enn cr íslenzk fjölskylda nægi- lega heilsteypt til þess að veita miklum þorra ungra barna fullkomið heimilis- öryggi. En í klofnum fjölskyldum, þar sem hinn föðurlega þátt vantar í upp- eldið cða atvinnumarkaðurinn rænir barnið móðurinni, skortir barnið bein- línis uppeldislega umhyggju og þá sælu- ríku öryggiskennd, sem vex af eðlilegri myndun tilfinningatengsla milli barns og foreldra. Jafnskjótt og barninu verður foreldrið vandamál og ráðgáta, t. d. faðirinn, sem það sá aldrei, eða móðirin, sem yfirgefur það daglega vegna atvinn- unnar, er hið eðlislæga trúnaðartraust þess rofið, og það finnur, að hið örugga athvarf, sem það þráir, hefur brugðizt. Fyrstu ár bernskunnar veldur þetta þó aðeins innri erfiðleikum, sem þjá barnið að vísu og geta háð siðgæðisþróun þess, en leiða sjaldan beinlínis til alvarlegra aðlögunarerfiðleika. Á yfirborðinu geng- ur þetta oftast árekstralítið, en á sálrænan vanda barnsins erum við yfirleitt ekki nærfærin. Við leggjum fremur áherzlu á hitt, að barnið læri snemma að bjarga sér sjálft. Almennt verja íslenzkir for- eldrar furðulega litlum tíma beinlínis i uppeldi barnanna, jafnvel í heilsteypt- um fjölskyldum. Allur þorri eldri kyn- slóðarinnar er í þindarlausum cltingar- leik við tekjuaukningu; því verður vinnu- dagurinn langur og áhuginn bundinn við arðvænlegt starf. Móðirin sogast inn í átvinnuflauminn eða finnur sig til knúna að láta heimilisstörfin ganga fyrir upp- eldinu. Islenzk heimili eru íburðarmeiri en tíðkast með öðrum menningarþjóðum við sambærilegan efnahag, en uppeldi barna eru helgaðar færri stundir, þau eru umhirðuminni og lausar tengd foreldrum sínum en annars er talið æskilegt. Af þessari innri og ytri upplausn fjöl- skyldunnar leiðir, að barnið sjálft sogast inn í atvinnuflauminn, miklu fyrr en eðlilegt væri eftir andlegum og líkamleg- um þroska þess. Þar með hefst innrás peninganna í líf æskunnar, sem telja má eitt meginauðkenni íslenzks nútímaupp- eldis. Við sáum, ht'ersu rúið heimilið er að störfum og verkmenningu. En þrátt fyrir breyttar aðstæður halda foreldrar fast við þá skoðun, að reynsla af starfi sé ómiss- andi þáttur uppeldisins. Munurinn frá fyrri tíð er sá, að nú lærir barnið störfin ekki af föður sínum og móður, heldur á þeim markaði, þar sem vinna er keypt og seld. Verknám barnsins er orðið að atvinnu! Urelt er nú með öllu það sjónar- mið, að heimilisfaðirinn vinni fyrir fjöl- skyldunni, þangað til unglingarnir hafa náð vinnufærum þroska. Frá 10—11 ára aldri stunda börn hér á landi atvinnu, hvar sem þau geta fengið, og þess eru ófá dæmi, að skólum hefur verið lokað, til þess að börnin gætu notað sér þá at- vinnu, sem þeim bauðst skyndilega. Það er rannsóknarefni út af fyrir sig, hvort sumar atvinnugreinir, t. d. fiskvinnslu- störf og landbúnaður, ofþjaka ékki börn- um og unglingum að því marki, að and- legur og líkamlegur þroski þeirra bíði hnekki af. Ótalin cru slys á börnum og unglingum við vélar, scm þau kunna hvorki að stjórna né varast. Hér verður
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.