Andvari

Volume

Andvari - 01.07.1962, Page 55

Andvari - 01.07.1962, Page 55
ANDVARI AFSTAÐAN MILLI KYNSLÓÐANNA 165 einmitt þessi kynslóð á verulegan þátt í því að eyða helzta verndarreit siðgæðis- ins: foreldraheimilið. Af því leiðir aftur að uppeldisáhrif þess verða sundruð og veik, myndugleiki þess yfir börnum og unglingum lítill og afstaðan til lífernis þeirra og verknaðar reikandi. Þungamiðja fjölskyldulífsins er að flytjast út af heim- ilinu, og sama aflið, sem dregur hana þangað, dregur einnig að sér áhuga barns- ins og mótar lífsvenjur þess. Meðan barnið er mjög ungt, er þörf þess fyrir vernd og umhyggju heimilisins svo brýn, að það rígheldur sér í móður, föður og fastan samastað. Enn cr íslenzk fjölskylda nægi- lega heilsteypt til þess að veita miklum þorra ungra barna fullkomið heimilis- öryggi. En í klofnum fjölskyldum, þar sem hinn föðurlega þátt vantar í upp- eldið cða atvinnumarkaðurinn rænir barnið móðurinni, skortir barnið bein- línis uppeldislega umhyggju og þá sælu- ríku öryggiskennd, sem vex af eðlilegri myndun tilfinningatengsla milli barns og foreldra. Jafnskjótt og barninu verður foreldrið vandamál og ráðgáta, t. d. faðirinn, sem það sá aldrei, eða móðirin, sem yfirgefur það daglega vegna atvinn- unnar, er hið eðlislæga trúnaðartraust þess rofið, og það finnur, að hið örugga athvarf, sem það þráir, hefur brugðizt. Fyrstu ár bernskunnar veldur þetta þó aðeins innri erfiðleikum, sem þjá barnið að vísu og geta háð siðgæðisþróun þess, en leiða sjaldan beinlínis til alvarlegra aðlögunarerfiðleika. Á yfirborðinu geng- ur þetta oftast árekstralítið, en á sálrænan vanda barnsins erum við yfirleitt ekki nærfærin. Við leggjum fremur áherzlu á hitt, að barnið læri snemma að bjarga sér sjálft. Almennt verja íslenzkir for- eldrar furðulega litlum tíma beinlínis i uppeldi barnanna, jafnvel í heilsteypt- um fjölskyldum. Allur þorri eldri kyn- slóðarinnar er í þindarlausum cltingar- leik við tekjuaukningu; því verður vinnu- dagurinn langur og áhuginn bundinn við arðvænlegt starf. Móðirin sogast inn í átvinnuflauminn eða finnur sig til knúna að láta heimilisstörfin ganga fyrir upp- eldinu. Islenzk heimili eru íburðarmeiri en tíðkast með öðrum menningarþjóðum við sambærilegan efnahag, en uppeldi barna eru helgaðar færri stundir, þau eru umhirðuminni og lausar tengd foreldrum sínum en annars er talið æskilegt. Af þessari innri og ytri upplausn fjöl- skyldunnar leiðir, að barnið sjálft sogast inn í atvinnuflauminn, miklu fyrr en eðlilegt væri eftir andlegum og líkamleg- um þroska þess. Þar með hefst innrás peninganna í líf æskunnar, sem telja má eitt meginauðkenni íslenzks nútímaupp- eldis. Við sáum, ht'ersu rúið heimilið er að störfum og verkmenningu. En þrátt fyrir breyttar aðstæður halda foreldrar fast við þá skoðun, að reynsla af starfi sé ómiss- andi þáttur uppeldisins. Munurinn frá fyrri tíð er sá, að nú lærir barnið störfin ekki af föður sínum og móður, heldur á þeim markaði, þar sem vinna er keypt og seld. Verknám barnsins er orðið að atvinnu! Urelt er nú með öllu það sjónar- mið, að heimilisfaðirinn vinni fyrir fjöl- skyldunni, þangað til unglingarnir hafa náð vinnufærum þroska. Frá 10—11 ára aldri stunda börn hér á landi atvinnu, hvar sem þau geta fengið, og þess eru ófá dæmi, að skólum hefur verið lokað, til þess að börnin gætu notað sér þá at- vinnu, sem þeim bauðst skyndilega. Það er rannsóknarefni út af fyrir sig, hvort sumar atvinnugreinir, t. d. fiskvinnslu- störf og landbúnaður, ofþjaka ékki börn- um og unglingum að því marki, að and- legur og líkamlegur þroski þeirra bíði hnekki af. Ótalin cru slys á börnum og unglingum við vélar, scm þau kunna hvorki að stjórna né varast. Hér verður
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.