Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Síða 55

Andvari - 01.07.1962, Síða 55
ANDVARI AFSTAÐAN MILLI KYNSLÓÐANNA 165 einmitt þessi kynslóð á verulegan þátt í því að eyða helzta verndarreit siðgæðis- ins: foreldraheimilið. Af því leiðir aftur að uppeldisáhrif þess verða sundruð og veik, myndugleiki þess yfir börnum og unglingum lítill og afstaðan til lífernis þeirra og verknaðar reikandi. Þungamiðja fjölskyldulífsins er að flytjast út af heim- ilinu, og sama aflið, sem dregur hana þangað, dregur einnig að sér áhuga barns- ins og mótar lífsvenjur þess. Meðan barnið er mjög ungt, er þörf þess fyrir vernd og umhyggju heimilisins svo brýn, að það rígheldur sér í móður, föður og fastan samastað. Enn cr íslenzk fjölskylda nægi- lega heilsteypt til þess að veita miklum þorra ungra barna fullkomið heimilis- öryggi. En í klofnum fjölskyldum, þar sem hinn föðurlega þátt vantar í upp- eldið cða atvinnumarkaðurinn rænir barnið móðurinni, skortir barnið bein- línis uppeldislega umhyggju og þá sælu- ríku öryggiskennd, sem vex af eðlilegri myndun tilfinningatengsla milli barns og foreldra. Jafnskjótt og barninu verður foreldrið vandamál og ráðgáta, t. d. faðirinn, sem það sá aldrei, eða móðirin, sem yfirgefur það daglega vegna atvinn- unnar, er hið eðlislæga trúnaðartraust þess rofið, og það finnur, að hið örugga athvarf, sem það þráir, hefur brugðizt. Fyrstu ár bernskunnar veldur þetta þó aðeins innri erfiðleikum, sem þjá barnið að vísu og geta háð siðgæðisþróun þess, en leiða sjaldan beinlínis til alvarlegra aðlögunarerfiðleika. Á yfirborðinu geng- ur þetta oftast árekstralítið, en á sálrænan vanda barnsins erum við yfirleitt ekki nærfærin. Við leggjum fremur áherzlu á hitt, að barnið læri snemma að bjarga sér sjálft. Almennt verja íslenzkir for- eldrar furðulega litlum tíma beinlínis i uppeldi barnanna, jafnvel í heilsteypt- um fjölskyldum. Allur þorri eldri kyn- slóðarinnar er í þindarlausum cltingar- leik við tekjuaukningu; því verður vinnu- dagurinn langur og áhuginn bundinn við arðvænlegt starf. Móðirin sogast inn í átvinnuflauminn eða finnur sig til knúna að láta heimilisstörfin ganga fyrir upp- eldinu. Islenzk heimili eru íburðarmeiri en tíðkast með öðrum menningarþjóðum við sambærilegan efnahag, en uppeldi barna eru helgaðar færri stundir, þau eru umhirðuminni og lausar tengd foreldrum sínum en annars er talið æskilegt. Af þessari innri og ytri upplausn fjöl- skyldunnar leiðir, að barnið sjálft sogast inn í atvinnuflauminn, miklu fyrr en eðlilegt væri eftir andlegum og líkamleg- um þroska þess. Þar með hefst innrás peninganna í líf æskunnar, sem telja má eitt meginauðkenni íslenzks nútímaupp- eldis. Við sáum, ht'ersu rúið heimilið er að störfum og verkmenningu. En þrátt fyrir breyttar aðstæður halda foreldrar fast við þá skoðun, að reynsla af starfi sé ómiss- andi þáttur uppeldisins. Munurinn frá fyrri tíð er sá, að nú lærir barnið störfin ekki af föður sínum og móður, heldur á þeim markaði, þar sem vinna er keypt og seld. Verknám barnsins er orðið að atvinnu! Urelt er nú með öllu það sjónar- mið, að heimilisfaðirinn vinni fyrir fjöl- skyldunni, þangað til unglingarnir hafa náð vinnufærum þroska. Frá 10—11 ára aldri stunda börn hér á landi atvinnu, hvar sem þau geta fengið, og þess eru ófá dæmi, að skólum hefur verið lokað, til þess að börnin gætu notað sér þá at- vinnu, sem þeim bauðst skyndilega. Það er rannsóknarefni út af fyrir sig, hvort sumar atvinnugreinir, t. d. fiskvinnslu- störf og landbúnaður, ofþjaka ékki börn- um og unglingum að því marki, að and- legur og líkamlegur þroski þeirra bíði hnekki af. Ótalin cru slys á börnum og unglingum við vélar, scm þau kunna hvorki að stjórna né varast. Hér verður
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.