Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 88

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 88
198 GYLFI Þ. GÍSLASON ANDVARI menningarlífi, þá var ekki aðeins nauð- synlegt aS kunna aS hagnýta gæSi lands og sjávar, ekki aSeins nauSsynlegt aS skilja gildi frelsis og frjálslyndis, licldur varS þjóSin einnig aS finna, aS hún væri andlega sjálfstæS, skapaSi ekki aSeins nýjan auS, heldur einnig nýja menningu. í veraldlegum skilningi höfSu Islendingar skrimt eftir þúsund ára búskap á íslandi. En í andlegum skilningi höfSu þeir staSizt storma lífsbaráttunnar sent þjóS. Sagan, sem liér gerSist, greinir ekki frá fólkorustum cSa öSru, sem taliS verSi til veraldarsögu. En hún greinir frá meiru en þrotlausu stríSi viS óblíSa náttúru. Hún greinir frá meiru en valdastreitu og baráttu gegn erlendum yfirráSum. Kjarni hennar er frásögn af andlegu starfi, af fornurn bókmenntum, sem urpu Ijóma á NorSurlönd, af aldalangri sam- ItúS örbirgSar og skáldskapar. Þetta sam- hengi íslenzkrar menningar mátti ekki rofna. Þess vegna er eSlilegt, aS spurt sé, hvort íslendingar hefSu getaS orSiS sjálf- stæS þjóS, án þess aS menning þeirra endurfæddist. I lvers virSi gat þaS orSiS þeim aS verSa sjálfbjarga, ef þeir í mcnn- ingartilliti hefSu orSiS eftirbátar forfeSr- anna, sem þrátt fyrir sára fátækt sína voru miklir bókmenntamcnn? HefSu íslend- ingar haldiS sjálfsvirSingu sinni, ef öldin tuttugasta hefSi aSeins fært þeim aukinn mat, fegurri klæSi, betri hús, en ekki nýjar bókmenntir, enga andlega endur- reisn? Hversu lengi heldur sú þjóS sjálf- stæSi sínu, scm glatar sjálfsvirSingu sinni? Og hefSi heimurinn taliS þaS full- gilda sönnun þess, aS fífldjörf tilraun þessa fámenna hóps á eyjunni undir norSurljósunum til þess aS vera sjálf- stætt fólk hefSi heppnazt, þótt hann hefSi þar nóg aS híta og brenna, ef hann hefSi ekkert til menningar heimsins aS lcggja? HefSu þcssir menn, sem kalla sig íslendinga, ckki getaS framleitt ennþá meira og húiS viS ennþá bctri kjör, ef þcir hefSu starfaS í nokkrum stórverksmiSj- um meSal milljónaþjóSar og húiS viS nokkrar götur í heimsborg? En ef þetta fólk, ef þessi litla þjóS, auk þess aS afla sér góSs viSurværis meS ötulu starfi og í vinsamlegri samvinnu viS aSrar þjóSir, auSgar líf sitt og annarra meS afrekum í bókmcnntum og listum, ef hún ekki aSeins eflir framfarir meS nýrri verk- menningu, heldur eykur þroska meS nýrri hugmenningu, þarf þá frekari vitna viS um þaS, aS tilraunin hafi heppnazt, aS hiS ótrúlega hafi gerzt, aS hin smæsta meSal smáþjóSa eigi ekki aSeins tilveru- rétt, heldur hafi hlutverki aS gegna í heimsmenningunni? ÞaS er íslendingum ómetanlegt, aS þeir á tuttugustu ökl skuli hafa eignazt rithöfund, sem sýndi ekki aSeins þeim sjálfum, heldur heiminum öllum, aS gikli þjóSa fer ekki eftir höfSatölu þeirra, aS sú barátta Islendinga fyrir sjálfstæSi sínu, sem ýmsum þótti á sínum tíma von- lítil og öSrum heimskuleg, var réttmæt. Ekki aSeins viS, sem nú lifum, heldur allar óbornar kynslóSir Islendinga eiga Halldóri Kiljan Laxness þakkarskuld aS gjalda fyrir þaS, aS hafa á hyltingatím- um tæknialdar skapaS íslenzkar bók- menntir, sem varSveittu tengslin viS fornan menningararf þjóSarinnar og varpa nú sams konar ljóma á bernskuár endurheimts sjálfstæSis íslendinga og fornbókmenntirnar urpu á þjóSveldi hennar. Mesti rithöfundur íslendinga til forna, Snorri Sturluson, lifSi á þeirri öld, er þeir förguSu sjálfstæSi sínu. Afrek hans og annarra höfunda sögu- aklar voru löngum rök fslendinga fyrir rétti sínum til aS endurheimta þaS. ÞaS er gæfa fslands, aS þeir skuli nú á þessari ökl, cr þcir gerast sjálfstæSir á ný, hafa eignazt rithöfund, er her nafn íslands út um hciminn á viS Snorra Sturluson,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.