Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 115

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 115
ANDVARI ÍSLKNZK SAGNAGKRÐ 1961 225 leyti. Þessu fylgir óhjákvæmilega að rök- vísi í söguþræði fer öll út um þúfur, áhrifavald þeirra Jóns einstæðings og Val- dísar, til dæmis, verður óskiljanlegt alveg eins og vald kaupmannsins yfir Sveini eða ofstækismáttur Magnúsar trésmiðs. Persónurnar brestur sem sagt bæði innri og ytri gerð, þær verða aldrei lifandi fólk í sögu. Mér er ekki til efs að Sigurði A. Magn- ússyni sé allmikil alvara með sögu sinni, en hitt er engan veginn ljóst hvað þar vakir fyrir honum, enda tekst honum hvergi að gæða sögufólk sitt lífi eins og áður er sagt. Þó rná geta þess að kyntákn sögunnar (sbr. hellinn í dalnum) og kyn- ferðisátök virðast höfundi einkar hugleik- in og rnargt er þar rætt „spaldega" urn kynferðismál. Má vera að lífsskilningur höfundar birtist einna berast í þessum skrifum, svo sem hugljóman Sveins um þungamiðju lífsins, „konuna, gyðjuna, Valdísi sem stendur þarna orðlaus og ögr- andi umkringd mönnunum sem náttúran hefur fengið henni til umráða og dáleiðir þá með þeim töfrabletti skautsins sem er brennipunktur þungamiðjunnar." Um listrænt gildi, eða þrótt, þessarar lýsingar hæfa sem fæst orð, en klausan er út af fyrir sig dágott dæmi um stílsmátann á sögunni sem er í stíl við hana að öðru lcyti, frámunalega flatur og kauðskur, og tekur þó fyrst steininn úr þegar höfund- ur freistar tilþrifa eins og í samfaralýs- ingum eða heimspekilegum hugrenning- um sjálfs sín eða sögufólks. í sem stytztu máli sagt: Næturgestir er athyglisverð bók fyrir það eitt að þar mun sjaldgæft dæmi þess hversu metnaðargjörnum höf- undi bregzt í senn allt sem þarf til að gera lifandi skáldskap; og af þeim sökum einum hefur verið fjölyrt um hana hér. Það sem Sigurði A. Magnússyni reynist ofviða tekst Gísla Kolbeinssyni allvel í fyrstu bók sinni; hann hefur sögu að segja og lánast að segja hana. Rauði kötturinn er látlaus saga á yfirborði en leynir reynd- ar á sér, hún er mjög læsileg, furðu hag- lega byggð og býr á köflum yfir næstum Ijóðrænum þokka. „Sjómannasögur" geta iðulega verið cinkar læsilegar, og býsna mikið er til af góðum sögum þessarar tegundar. Stef þessara verka er iðulega hið sama: fyrsta færi ungs manns að standa óstudd- ur og reyna mátt sinn, kynni hans af framandi löndum og fólki, heiminum, -—• „lífinu" í skáldsöguskilningi. Tveir þætt- ir geta mætzt farsællega í þessum bók- menntum: annars vegar lýsing framandi þjóða, siða og ævintýra í listrænum ferða- sögustíl, hins vegar alvarleg skáldskapar- viðleitni í mannlýsingum og söguþræði. Þetta hvort tveggja á með nokkrum sanni við um sögu Gísla Kolbeinssonar, og hún ber mörg góð einkenni venjulegra sjó- mannasagna. Af þeim toga er margt í lýs- ingu skipshafnarinnar á Stapafelli hinu íslenzka í Havannahöfn; og þarna er a. m. k. ein klassísk persóna þessarar tegundar, Skakköxlin sem allur er í sögum sínum, dável gerð mannlýsing og skemmtileg viðkynningar í íslenzkri sögu. Sögusviðið er Havanna á Kúbu á tíð Batista þegar uppreisn Castrós er komin á lokastig; og mynd þeirrar borgar verður furðu lifandi og minnisstæð af sögunni, lýsingin í senn fjölþætt og trúverðug vegna liófstillingar sinnar. Pólar sögunnar eru tveir, knæpan Rauði kötturinn og tukthús eitt þar í Ha- vanna; og sjálf segir sagan af kynnum tveggja íslenzkra sjómanna af þeirri Kúbu sem í bókinni stendur í þessu tvöfalda tákni, fangelsisins og hóruhússins. Sjálf ástarsaga þeirra Gunnars stýrimanns Garðarssonar og haitístúlkunnar Lenu er ekki meginatriði í sögunni fremur en tukthússvist Sigtryggs loftskeytamanns; uppistaða hennar er kynni þeirra félaga af því lífi sem lifað er í þessu framand-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.