Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 118

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 118
228 ÓLAPUR JÓNSSON ANDVARI tökudrengsins, einmanaleik lians og ör- yggisleysi; og húsbóndi hans er af sömu náttúru, harðneskjulegur risi, óskiljanleg- ur drengnum og til alls vís. Niðurlag sög- unnar verður fyrir vikið áhrifamikið, ein- falt og sterkt í senn. Svipuðu máli gegnir um fyrstu sögu bókarinnar, Skyttuna, þótt hún sé í sjálfu sér flóknari. Astarsagan að sögubaki, náttúrulýsingin og frásögnin af slysaskotinu, allt verða þetta þættir í minnilegri og þróttugri mannlýsingu sög- unnar. Eins og fyrr segir virðist mér und- irtónn þessara sagna ljóðrænn, hin næma tilfinning Hannesar fyrir manninum í náttúrlegu umhverfi sínu; og honum heppnast allvel að gæða hana lífi og lit í einföldu formi þar sem ytri lýsingar og söguefni verða ekki til að villa. Önnur dæmi þessa eru Fæddur úrsmiður og I djúpum skörðum, hvort tveggja mjög einfaldir þættir að ytri gerð. Báðir hafa þeir að uppistöðu næsta kímilega mann- lýsingu, og hér lánast hún allvel þar sem nýtur Ijóðræns mannskilnings Hannesar. I seinni sögunni tekst honum jafnvel það háskabragð að persónugera náttúruna í upphafi sögunnar; söðlasmiðurinn verður skemmtilega geðfelldur í vanmætti sín- um í miðri öræfaógninni. Um takmark- anir Hannesar vitna hins vegar t. d. aðrar sögur bókarinnar en Skyttan þar sem meira eða minna er fjallað um ástir. (Ein- kennishúfan, Brúarvígslan, Kvenfólk og hrennivín.) Þótt frásagnafhátturinn sé líkur á yfirborði allra sagnanna týnist hér hin Ijóðræna tilfinning í krókum sögunnar, og það sem eftir stendur er ekki meira en meðalsnotur blaðamennska. Eina sögu langar mig að nefna enn: það er í haustbrimunum, síðasta sagan í bókinni og um sumt sérstæðust. Hér nýt- ur sín enn vel hinn ljóðræni stíll Hann- esar, og þótt sagan sé dul og ekki víst að hún komist öll til skila verður hún manni með sínum hætti einna minnisstæðust úr bókinni. Og þessi áhrif eiga að vissu leyti við um bókina í heild: Sögur að norðan eru ekki stórmæli og sæta kannski ekki verulegum tíðindum, en hin betri helft bókarinnar er einkar notaleg lesning og verður lesanda kærkominn viðauki við Ijóð Hannesar Péturssonar enda mjög af sama toga. Idversu skammt viðleitni til ljóðrænn- ar náttúrulýsingar getur dugað verður vcl ljóst af bók Sigurjóns Jónssonar frá Þor- geirsstöðum, Sandi og sæ. Idér er ekki ætlunin að ástunda samanburð þeirra Hannesar og Sigurjóns, enda væri það fráleitt sanngjarnt, en athugunin býður sjálfri sér heim: Sigurjón freistar nefni- lega víða Ijóðrænu í sögum sínurn og ferst það misjafnlega, hættir annars veg- ar við óhóflegri viðkvæmni og jafnvel væmni, hins vegar uppgerð og hálfgerðu orðaprjáli. Sögur hans bera því enn vitni sem vitað var, hversu skammt nokkur list- rænn hæfileiki ásamt góðum vilja dugar í skáldskap ef brestur stöðuga einbeitni, ögun og ómenguð listræn viðhorf. Sigurjón Jónsson mun vera allroskinn höfundur og hefur birt sögur sínar og þætti í blöðum og tímaritum, en Sandur og sær er fyrsta bók frá hans hendi. Sam- kvæmt útskýringu á bókarkápu er hér um að ræða eins konar úrval úr „nýjum og gömlum smásögum, lífsmyndum og stemningum" höfundar. í bókinni kennir hka allmargra grasa, sumt er þar eigin- legar smásögur, annað nær því að geta heitið „stemningar" eða Ijóðrænir þættir, og sumt virðist nánast i ætt við ævintýri. Margir þættir Sigurjóns eru einhvers kon- ar heimilisblaðamennska í petítstíl, þætt- ir sem ætlað er að „vekja til umhugsun- ar“, bregða upp fyrir lesanda áminnandi eða bætandi myndum. (Dæmi: Ef til vill, Öldungurinn á steininum, Blátt blað, Söngvarinn). Sigurjón ann föðurlandi sínu, náttúru landsins, dýrum og gróðri,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.