Andvari

Ukioqatigiit

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 126

Andvari - 01.07.1962, Qupperneq 126
236 ÓLAFUR JÓNSSON ANDVARI grimmdaryfirbragS draumsins er einmitt af sama toga og önnur stíleinkenni Ástu á þessum sögum. f hvaða vagni hefur ólíkt yfirbragð hinum fyrri sögum, skrifuð í eintalsformi, brotalaus og raunsæ í stíl; en hún er eðlilegur eftirmáli fyrri sagn- anna þriggja, næmleg lýsing á umkomu- leysi stúlkunnar eftir skipbrotið. Þessir fjórir þættir eru samstæðir, með eðlilegum hætti framhald og fylling hver annars. Eins og áður er vikið að má finna að frásagnarhætti frá formlegu sjónarmiði, og eins orka sumar lýsingar kannski nokkurs tvímælis. En kostir sagnanna eru þó svo yfirgnæfandi að lýtin verða lítilvæg; með þeim sannfærir Ásta Sigurðardóttir lesanda um rithöf- undarhæfileik sinn og erindi á ritvöll. Á hitt er að líta hversu þessir hæfileikar nýtast henni í öðrum sögum þar sem formlegra sögusniðs er freistað og við- fangsefni ekki jafn nákomið höfundi og áður. Kóngaliljur er snotur og gcðfelld saga, ekki óskyld þeim sem fyrr var rætt um, en öll mcð raunsæisyfirbragði — eins og raunar allar seinni sögur Ástu. En hér er viðfangsefniS höfundi fjarlægara, og lýsing stúlkunnar er gerð af hófsemi og hlutlægni. Sama gildir um aukapersónur sögunnar þótt hlutverk þeirra sé ekki annað en vera andstæða og skýring við mynd stúlkunnar sjálfrar. Baksvið þess- arar sögu, eins og flestra annarra sagna Ástu, er Reykjavík, eða öllu heldur vissir þættir Reykjavíkurlífs: gatan og götulíf utanhúss og innan, rónaslóðir, bragga- hverfi, rúnturinn. Og umhverfislýsingin er að því skapi, það einkennist löng- um af grimmd, skilningsleysi, fyrirlitn- ingu og á stundum blindu, siðlausu hatri. En hitt er athyglisvert, að Ásta skrifar aldrei beina þjóðfélagsádeilu; þannig er t. d. Kóngaliljur þrátt fyrir viðfangsefnið, sjúka stúlku í sárri fátækt, mild í tóni, næstum ljóðræn undir lokin. Hin nötur- lega umbverfislýsing er henni ekki tak- mark í sjálfu sér, hún er einungis bak- svið hins fíngerða, viðkvæma lífs sem höfundi er mest í mun að túlka. Niður- lagsorðin í Kóngaliljum cru góð túlkun þessa viðhorfs: „Þessar liljur voru svo ótrúlega hvítar, svo ótrúlega gagnsæjar og fíngerðar. Hún gat ekki á sér setið að kíkja ofan í urn- búðirnar. Yndislegu blóm! Kóngaliljur heitið þið. Að þið skulið spretta upp úr svartri rnold- • •}« mm! Stúlkurnar og börnin í sögum Ástu eiga öll sinn blut í þessu saklausa, jurtkynjaða lífi í „svartri moldinni", það ljær þeim hcilbrigða kjölfestu sem enn er ítrekuð mcð lýsingu umhverfisins. Þannig er t. d. um drenginn í Skerplu, sem einnig er snotur saga þótt hún sé ef til vill nokkuð laus í reipum og væri akkur í ríkari hnit- miðun. Jafnvel gamli maðurinn í Mað- urinn og húsið hans er með sínum hætti af þessum toga; þar tekst Ástu að lýsa af skilningi sem jaðrar við samúð and- stæðri, næstum óhugnanlegri, manngerð. Þess utan er sagan nokkru fastari í snið- um en aðrar sögur bókarinnar; og er allt þetta loflegt, með því líka að sagan mun vera yngst í safninu. Einna næst því að skrifa beina ádeilu- sögu kemst Ásta í Súpermann. Sögu- efnið er kanastand og gæjalíf á Reykja- víkurgötum, ameríkansering, spilling og niðurlæging æskufólks í sinni verstu mynd; og sagan er skrifuð af biturri fyrir- litningu þótt á hinn bóginn virðist ástæðu- laust að efa raunsæi lýsingarinnar. En sagan fer öll úr böndum í listrænum skilningi vegna þess að böfundur megnar ekki að lýsa trúverðuglega söguhetju sinni, hinum aumkunarverða smágæja.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.