Andvari - 01.01.1981, Page 96

94
AGNAR KL. JÓNSSON
ANDVARI
um landhelgina, en þær leiddu ekki til samkomulags um greiðslurnar frekar en
endranær og verða ekki raktar nánar hér.
Nokkrum dögum síðar, hinn 22. nóvember, var aftur haldinn ríkisráðs-
fundur, og þar lagði ráðherra Islands fánamálið fram. Urðu um það töluverðar
umræður, og skal hér getið hins helzta, sem gerðist. Ráðherra Islands rakti gang
fánamálsins og lagði til, að konungur gæfi út úrskurð um löggildingu sérstaks
fána fyrir Island, og skyldi gerð hans ákveðin með nýjum úrskurði, er ráð-
herra Islands hefði haft tök á að kynna sér óskir manna á Islandi um gerð hans.
Tekið var fram, að þessi úrskurður skerti að engu rétt manna til að draga upp
Dannebrogsfánann eins og að undanförnu. Danski forsætisráðherrann vakti
athygli á, að reglurnar um sameiginlegan ríkisfána og notkun hans í alþjóða-
samskiptum heyrðu til sameiginlegum ríkismálefnum, en ekkert væri því til
fyrirstöðu, að sérstakur íslenzkur fáni væri notaður á Islandi og í landhelgi
þess, enda skerti slíkt ekki notkun danska fánans, eins og ráðherra Islands
hefði nefnt. Konungur kvaðst mundu staðfesta úrskurð þann, sem ráðherra
íslands hefði lagt fram, og sagðist ganga að því vísu, að fáninn yrði ekki eftir-
takanlega líkur fána neins annars lands, og vonaðist til að fá síðar tillögu frá
ráðherra íslands um lögun og lit fánans.
Hannes Hafstein sat ríkisráðsfund í síðasta skipti hinn 29. maí 1914. Þar
vakti konungur athygli á því, að Jóns Sigurðssonar frímerki væru enn í notkun,
þótt til þess hefði verið ætlazt, að þau væru aðeins í gildi árið 1911, þegar 100
ára afmælið var hátíðlegt haldið. Ráðherra íslands svaraði, að þessu yrði nú
breytt og ný frímerki gefin út. Það má segja, að það hafa ekki alltaf verið stór-
mál, sem voru til umræðu á ríkisráðsfundum.
Sigurður Eggerz sótti í fyrsta skipti ríkisráðsfund hinn 2. nóvember 1914
og var boðinn velkominn, en að því loknu var nokkur fjöldi laga staðfestur á
venjulegan hátt.
Á næsta fundi þar á eftir, hinn 30. nóvember, urðu miklar umræður í sam-
bandi við staðfestingu stjórnarskrárfrumvarpsins, sem Alþingi hafði samþykkt
að nýju, en með hinum svonefnda fyrirvara. Tilgangurinn með honum var að
reyna að korna í veg fyrir, að dönsk stjórnarvöld gætu haft afskipti af afgreiðslu
íslenzkra mála í ríkisráðinu. Þegar á ríkisráðsfundinn kom, lagði Sigurður
Eggerz stjórnarskrárfrumvarpið fyrir konung svo sem vera bar, en tók jafnframt
fyrirvara Alþingis upp í tillögu sína um staðfestingu frumvarpsins. Þegar hann
hafði lesið þingsályktunartillöguna um fyrirvarann upp, sagði hann: „Um leið
og ég tjái mig samþykkan því, sem í þessari þingsályktun stendur, skal ég með
skírskotun til hennar leggja til, að stjórnarskráin verði staðfest.“ Konungur
mælti þá: „Eins og ég sagði á ríkisráðsfundinum 20. október 1913, er það
ásetningur minn að staðfesta stjórnarskrárfrumvarpið, sem Alþingi hefur nú
samþykkt óbreytt, enda vænti ég þess, að ráðherra Islands leggi fyrir mig úr-
skurð þann, sem getið var á sama ríkisráðsfundi um uppburð íslenzkra laga