Andvari - 01.01.1981, Side 150

148
FRÁ KOMU KAÞÓLSKU NUNNANNA TIL ÍSLANDS 1896
ANDVARI
Af þeim þjóðum, sem siðaskiptin slitu úr tengslum við heilaga kirkju, eru
íslendingar í hópi hinna merkustu. Sögueyjan mikla langt úti við Dumbshaf
á að baki sér glæsilega kaþólska söguhefð, sem leið ekki undir lok fyrr en á
dögum Kristjáns III. Danakonungs. Með yfirgangi var íslenzka þjóðin svipt
hinum dýrmæta fjársjóði trúarinnar. Hin stórfenglegu klaustur landsins voru
lögð í eyði, og þjóðin varð að horfa upp á það máttvana, að prestar og biskupar
væru teknir höndum og varpað í dýflissur. Jón Arason, síðasti kaþólski biskup-
inn á Hólum, varð píslarvottur fyrir trú sína, og lauk þannig með tignarlegum
hætti langri röð kaþólskra biskupa á íslandi.
Þegar franski presturinn séra Baudoin frá Reims1 kom til Islands árið
18.58, voru síðustu leifar hins kaþólska siðar að hverfa.
Til þessa fjarlæga lands sendi kaþólski biskupinn yfir Danmörku, Johannes
von Euchp’ árið 1895 tvo presta, þá Johannes Frederiksen11 og Otto Gethman.4
Þeir komu til Reykjavíkur og áttu að endurreisa kaþólska trúboðið á íslandi,
sem hafði verið prestlaust síðan 1875.
En séra Frederiksen gerði sér brátt Ijóst, að án hjálpar klaustursystra væri
lítils árangurs að vænta í hinu erfiða trúboðsstarfi. Þess vegna bað von Euch
biskup St. Jósefssystrareglu frá Chambery í Frakklandi að koma íslenzka trú-
boðinu til hjálpar.
Hinn 14. júlí hélt séra Max Osterhammel' með gufuskipinu Lauru ásamt
1. Jean-Baptiste Baudoin, sem íslendingar kölluðu Baldvin kaþólska, fæddist árið 1831 í
Juniville í biskupsdæminu Reims í Frakklandi. Hann tók prestsvígslu árið 1856 og gekk nokkru
síðar í þjónustu Norðurheimskautstrúboðsins kaþólska og hélt til íslands til aðstoðar séra
Bernard, 1821-1895, sem komið hafði hingað til lands árið áður. Séra Bernard varð síðar
yfirmaður, postullegur præfectus, norska trúboðsins og sat lengst af í Christianíu, síðar Oslo.
Séra Baudoin andaðist í fæðingarborg sinni, Juniville, árið 1875, og lauk þar með trúboðs-
starfsemi kaþólsku kirkjunnar um sinn. Liðu rúm tuttugu ár, unz þráðurinn var tekinn upp
að nýju.
2. Jóhannes biskup von Euch var fæddur í bænum Meppen í Hannoverhéraði í Þýzkalandi ár-
ið 1834. Tók prestsvígslu árið 1855 og settist að í Danmörku 1860. Postullegur praefectus varð
hann árið 1884 að dr. Gruder, sem sagt er frá í Nonnabókum, látnum, en biskupsvígslu hlaut
hann átta árum síðar, 1892. Johannes von Euch var jafnframt kaþólskur biskup yfir íslandi
og tók nafn þess upp í embættisheiti sitt. Þetta féll að sjálfsögðu niður, þegar ísland varð
sjálfstætt umdæmi árið 1923, er séra Marteinn Meulenberg varð postullegur praefectus yfir
íslandi. Johannes biskup von Euch andaðist árið 1922, öllum harmdauði, sem til hans þekktu.
3. Séra Johannes Frederiksen var danskur að uppruna, fæddur árið 1860. Hann stundaði guð-
fræðinám í Róm, tók prestsvígslu þar árið 1889 og gekk að svo búnu í þjónustu kaþólsku
kirkjunnar í Danmörku. Árið 1895 fluttist hann hingað til íslands og settist að í Landakoti í
Reykjavík til þess að taka upp þráðinn þar sem frá var horfið, þegar séra Baudoin andaðist
árið 1875. Séra Frederiksen var ötull í starfi og ósérhlífinn og tók þegar að undirbúa byggingu
timburkirkjunnar gömlu (nú íþróttahús íþróttafélags Reykjavíkur), sem reis af grunni árið
1897. Að því verki loknu sneri hann til Danmerkur og kom ekki hingað aftur. Hann gerðist
síðar sóknarprestur í Fredericia á Jótlandi og andaðist þar 72 ára að aldri árið 1932.
4. Upplýsingar um séra Otto Gethman liggja ekki á lausu að sinni. Hans er hvergi getið á
manntalsskýrslum í Reykjavík, hvorki árið 1895 né 1896. Séra Gethman mun ekki hafa unað
sér hér, enda heilsuveill. Mun hann hafa horfið héðan eftir skamma viðdvöl.
5. Séra Max Osterhammel var danskur að ætterni, fæddur árið 1860. Hann stundaði guð-
fræðinám í Róm og tók þar prestvígslu árið 1887. Gerðist að svo búnu aðstoðarprestur í