Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1992, Page 28

Andvari - 01.01.1992, Page 28
26 GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON ANDVARI legan hátt er sýnt fram á hvílíkt áfall afnám Hólaskóla var fyrir norðlenska pilta, sem hugðu á skólanám. Það sem til þessa hafði með talsverðum fórn- um vel mátt takast hjá sonum miðlungs bænda varð nú þorra manna frá- gangssök. Aratugum saman afvenjast norðlenskir bændur því að mestu að kljúfa kostnað þann, sem því fylgdi að senda syni sína í latínuskóla.11 Ekki var að undra þótt Norðlendingar sæktu það fast að fá aftur skóla norður. Sú barátta bar árangur nokkru eftir að íslendingar fengu stjórnarskrá. Skólanum var þá valinn staður á hinu forna höfð- ingjasetri Möðruvöllum í Hörgárdal. Þar var hann settur í fyrsta sinni haustið 1880 og höfðu Norðlendingar þá verið án skóla í rúma þrjá aldarfjórðunga. Fyrsti skólastjóri Möðruvallaskóla var Jón Andrésson Hjaltalín er verið hafði bókavörður í Edinborg. Jón hafði búið hátt á annan áratug í Englandi og Skotlandi. Þessi dvöl hafði mótað hann nokkuð og áhrifa hennar gætti á hinn nýja skóla, þannig að skólabragur þar varð frá upphafi talsvert ólíkur því sem var í Reykjavíkurskóla, en að sjálfsögðu skipti þar líka nokkru máli að skólinn var í sveit. Persónuleg samskipti kennara og nemenda urðu meiri og frjálsmannlegri en syðra, minni áhersla á einkunnum og refsingum. Einnig var kennsla í sumum greinum nýtískulegri, meðal annars reyndi Jón að venja nemendur við að tala aðeins ensku í enskutímunum. Ekki var til Möðruvallaskóla af neinu ríkidæmi stofnað. Aðstæður voru þar frumstæðar og frumbýlingsörðugleikarnir margir. Árferði fór versnandi og upp komu erfið mál innan skólans, svo sem matar- deilan fræga. Varð þetta allt til þess að nemendum fækkaði og fram komu raddir um að leggja skólann niður. Gekk þetta svo langt að á Alþingi var flutt tillaga árið 1889 um að leggja skólann niður, en koma upp gagnfræðakennslu í Reykjavík í staðinn. Sú tillaga var felld með minnsta atkvæðamun. Enn kom fram stjórnarfrumvarp um sama efni árið 1895, en það náði heldur ekki fram að ganga. Jafn- framt komu fram hugmyndir um að flytja skólann til Akureyrar. Meðan á þessu stóð hafði skólinn þó rétt allvel við, nemendum hafði fjölgað aftur og skólinn vaxið í áliti. Árið 1902 brann skólahúsið á Möðruvöllum. Eftir það var nærri sjálfgert að flytja skólann til Akureyrar, sem þá var bær í örum vexti, en átti sér enga aðstöðu til framhaldsfræðslu unglinga. Skólinn var líka á flestan hátt betur settur á Akureyri en Möðruvöllum.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.