Andvari - 01.01.1914, Side 7

Steingrímur Thorsteinsson.
3
Neituðu sumir þeirra því algerlega. Lenti þá alt í
stífni milli rektors og pilta. Þóttu sumir piltar ærið
uppvöðslusamir og óhlýðnir. Lagði rektor þá til við
stiftsyfirvöldin, að 6 af þeim yrði vísað úr skóla.
Einn þeirra var Steingrímur. Stiftsyfirvöldin vildu
þó ekki fallast á svo harða refsingu. Var rektor
falið að halda yfir piltum áminningarræðu og hóta
brottrekstri, ef piltar gerðu sig seka í drykkjuskap, lit-
ilsvirðingu eða þrjózku við kennarana, eða þá skemdu
muni skólans.
Hinn 17. janúar llutli rektor áininningarræðu
sína fyrir piltunum. Var hún þrungin af reiði og
gremju til pilla fyrir óhlýðni þeirra og sumt í henni
svo orðað, að alveg gegnir furðu, að nokkur skóla-
meistari skuli hafa látið sér önnur eins orð um
munn fara. Á eg þar einkum við þessa klausu:
»Þeir á meðal yðar, sem hnfa gert sig kunna að því
að vera forgöngumenn þess, að gera skóla vorn að
gróðurstíu ósóma og ódygða, þessir yðar forgöngu-
menn, sem glæpir og lagahegning mæna eftir vonar-
augum, skulu nú í hinzta og seinasta sinn hafa sýnt
kennurum yðar þrjózku og óhlýðni hegningarlausLr1).
Pillunum voru hannaðar allar samkomur. Stein-
grímur liafði verið umsjónaður við bænir og í kirkju;
honum var nú vikið frá þeim starfa. Þegar ræðu
rektors var lokið, hófst uppreisnin undir forystu
Arnljóts Ólafssonar. Þann dag reið »pereatið« yfir.
Von var að ræðunni væri illa tekið. En því
skiljanlegri verða alleiðingar hennar, þegar þess er
gætt, að hugir piltanna voru fullir af frelsisþrá, er
þeir höfðu drukkið í sig með byltingarhug þeim, er
borist hafði um mestalla Norðurálfuna eftir febrúar-
byltinguna á Frakklandi 1848 og einnig hingað til
1) Sbr. »Pereatið« 1850 eftir Kl. Jónsson landritara.
Skírnir 2. hefti 1914.
1