Andvari - 01.01.1914, Side 88

84
Bréf frá Baldvin Einarssyni.
til þekkja eigi segja að eptirgervið (copian) hafi meiri eða
sterkari skugga en originalinn, ef hann hefir eigi sterkara
ljós. 2., allir þeir beztu sem hafa skrifað, þá líkt hefir á-
staðið, og um sama efni, hafa satiriserað eða lýst ávirð-
ingunum, og það miklu meira, hvörnig skrifaði eigi Rous-
seau, hvörnig skrifaði eigi Holberg, og hvörnig kvað eigi
snillingrinn Eggert Ólafsson? og miklu fl(eiri). 3., eins
margir hafa gaman af því satiriska eins og hinir sem ekki
þola það, ef ekki fleiri, og yfir höfuð tekr sveitamenn eigi
sárt þó hálfdönsku herrunum sé lasprað dálítið til, (þó
platt sé til orða tekið); þeir þurfa þess líka með, því
margt ilft leiðir af því, að þeir fjöldgi, og um Nesjamenn-
ina kæri eg mig ekki, þeir láta sér hægt hvað sem við þá
er sagt: 4., þegar menn vilja reformera eða betra, verða
þeir að verka fyrst á þess fólks þenkíngarhátt, sem þeir
vilja faga. Ressi verkun á þenkingarháttinn lilýtr að
vera svo löguð, að hún leitist við að fjarlægja hindranirn-
ar fyrir Reformen; þessar eru helzt præjudicia, landsvani
og barnsvani; hvörnig á að reka þetta illþýði á braut?
Eg held með því að gera það nakið, því þó blj'gðan fylgi
þarmeð og biturleiki, mínltar hann með tímanum, en á
meðan þessir óvinir sitja óáhrærðir, mega menn gera hvað
þeir gera vilja, það hjálpar ekki: morbi causa removeatur
et morbus tollitur, nec aliter; en hér á líka við læknis-
reglan: cauto, cito, jucundo (þ. e. þegar um fleiri lyf er að
velja), að svo mæltu legg eg málið í fulfnaðardóm.
Jafnframt bið eg yðar hávelborinheit að leggja mér
ráð í þessu mjög svo tvísýna eða vafasama máli, því það
skiptir að mínum dómi miklu þ. e. hver lækningaaðferð er
víðhöfð við veiklunum, skekkjum eða annmörkum, eða
liverju nafni sem það annars nefnist, er sýkir hugsunar-
hátt þjóðarinnar.*)
Áðr en eg skilst við þetta mál diríist eg enn fremr
að biðja yðar hávelborinheit að senda okkr ofurlítinn
rilling frá gðr sjálfum, þó ekki væri nema á tveimr eða
þremr blöðum, nóg er efnið, en það gefur ritinu álit og
*) Málsgreinin: »en liér á lilca við — er sýkir hugsunarhátt þjóð
arinnar« er í frumritinu á clönsku.