Andvari - 01.01.1914, Síða 110

106
Bréf frá Baldvin Einarssyni.
vandaðir í framferði; einkanlega má þetta segja um delicta
carnis, sem íslendingum er nú mest borið á brýn. Sög-
urnar sýna, að þeir sem hafa verið mestir kvennamenn
hafa opt verið mestir menn í öðru, þannig er Cæsar, Hin-
rik 4., Chris(ian) 4. borið á brýn, að þeir haíi verið uppá
heiminn. Frökkum er borið hið sama, þó hafa þeirmarga
dugnaðarmenn. Takið ei þetta hálfspaug svo, að eg hæl*
lauslæti, nei lángtfrá! Eg meina aðeins, að það gæti ekki
orðið landþínginu til tálmunar. Ekki ætla eg heldr að ís-
lendíngar láti tæla sig með fjegjöfum fremr enn aðrar
þjóðir. Hvað sinnisfari Íslendínga viðvíkr, þá er verra eða
torveldara að lýsa því. Eg held að Íslendíngar séu af
náttúrunni fastheldnir og nokkuð eptirþánkasamir, gáfaðir
og mikið fyrir að brjóta heilann á því sem interesserar
þá, helzt 1 andlegum efnum nú á dögum; það gerir upp-
eldið og uppfræðíngarmátinn. Parlijá eru íslendingar ein-
þykkir og nokkuð misþánkasamir hvörr við annan, lika eru
þeir þrætugjarnir. Petta er ekki nærri nóg, en satt held
eg mest af því sé; og sé svo, þá hai'a þeir marga góða
eginlegleika til alþíngissamkomu eða landþínganefnda. Þér
munuð óttast þrætugirnina mest og flokkadrætti. En segið
mér, hvar hefir það land verið, er ei liefir haft af slíku
að segja? Sýnið mér það land er hefir haft fristjórn, eða
hvar fólkið hefir tekið þátt í opinberum málefnum, að
þrætur, geðshræríngar og flokkadrættir ekki hafi látið sig
í ljósi. Mér er ekki svo illa við geðshræríngarnar sem
mörgum öðrum. Pær eru fyrst og fremst merki uppá
innri styrk; lítið til Grikkja, til Rómverja, til Enskra, hafa
ekki geðshræríngar og þrætur verið allstaðar? Lítið þar
ámóti til Spanskra, lil Portugiskra, þar lieyrist ekki eitt
Muk, þegar múnkrinn eða höfðínginn talar. Parnæstkoma
geðshræríngarnar öllum mannsins andlegu kröptum í hreyf-
íngu (eg tala hér um þær nokkuð eðlari geðshræríngar,
ekki um berserksgáng eða óvitalæti). Pegar þær mætast, þá
verka þær hvör á aðra eins og plógrinn á akrinn. Óslit-
in einíng í þessu lífi er ómöguleg, því skaparinn hefir ætl-
ast svo til, að það góða skyldi framkvæmast við sífeldan
Conflict eins í andlega og borgaralega rikinu eins og í
náttúruríkinu. í þessu síðastnefnda sýna sig yfirallt mót-