Prestafélagsritið - 01.01.1922, Qupperneq 150

Prestafélagsritið - 01.01.1922, Qupperneq 150
146 Erlendar bækur. Prestafélagsritiö > hans við annan skáldskap Hallgríms sjálfs — bæði veraldlegan og and- legan - og við annan andlegan kveðskap bæði samtíðar hans og næstu tímanna á undan. Og þetta verk er unnið á þá leið, að hvervetna skín fram kærleikur höfundarins til þessa vors andlega höfuðskálds og aðdáun á skáldskap hans, þó umfram alt á Passíusálmunum sjálfum. Rit þetta er 212 þéttprentaðar blaðsíður í 8 blaða broti með mynd Hallgríms framan á kápunni, og hið vandaðasta að öllum ytra frágangi. Ritið er í þremur höfuðköflum og hverjum þeirra er aftur skift í marga smærri þætti. Síðasti höfuðkaflinn er um Passíusálmana sjálfa og er hann þeirra langsamlega mestur. Hinir kaflarnir báðir eru sem inn- gangur að þeim kafla. I fyrsta höfuðkaflanum skýrir höfundurinn frá „megindráttum og höf- uðritum evangelisks sálmakveðskapar hér á landi fyrir daga Hallgríms". Minnist höfundur þar stuttlega á elztu sálmabækur vorar, — sálmahefti þeirra biskupanna Marteins, Ólafs Hjaltasonar og Qísla Jónssonar, — sálmabók Guðbrands biskups og Vísnabókina, og andlegan kveðskap þeirra séra Einars Sigurðssonar í Eydölum, séra ]óns píslarvotts og séra Sigurðar á Presthólum. I umtali sínu um sálmabækurnar elztu deilir höf- undur Iítilsháttar á dr. Jón Þorkelsson þjóðskjalavörð, þykir hann verið hafa of harðdæmur í þeirra garð og ónærgætinn, þar sem hann ritar um þær í „Digtningen paa Island i det 15. og 16. Aarh.“ — A starfsemi Guðbrands biskups lítur höfundur með mikilli aðdáun. Telur hann vafa- samt hvort nokkur spórgöngumaður Lúters meðal siðbótarfrömuða þeirra tíma hafi látið sér annara um að koma á gagngerðum siðaskiftum með þjóð sinni en Guðbrandur, verið betri hæfileikum búinn til þess að Ieiða það áhugamál sitt til sigurs og fengið meiru til leiðar komið hlutfallslega en Guðbrandur. Um formála Guðbrands fyrir sálmabókinni, þar sem hann gerir grein fyrir meginreglum sínum við útgáfu hennar, kröfum sín- um til slíkra bóka, og meðferð á sálmum þeim, er teknir hafa verið í bókina, farast höfundi þau orð, að þessi formáli sé áreiðanlega „et littera- turhistoriskt Aktstykke af förste Rang“. Um sálmabók Guðbrands heldur dr. A. M. því fram, að hvað sem líði hinum ytra búningi sálmanna, þá sýni hún, að andlegur kveðskapur íslendinga á 16. öldinni sé sérkenni- legasti kveðskapurinn á Norðurlöndum í þá daga og þeir í þeirri grein töluvert á undan öðrum Norðurlandaþjóðum. Um „l/ísnabókina" er og ítarlega ritað og’í sambandi við hana er sérstaklega og lofsamlega minst séra Einars Sigurðssonar (föður Odds biskups) og hann með réttu talinn verið hafa fyrsta evangeliska sálmaskáld Islands, sem verulega kveði að. Aftur er höf. ekki nærri eins hrifinn af andlegum kveðskap séra Jóns píslarvotts og telur ekki ólíklegt, að „píslarvætti" hans hafi aukið kveðskap hans meiri ljóma í meðvitund almennings en hann eigi skilið í saman- burði við annan andlegan kveðskap þeirra tíma. Miklu meira gerir hann úr sálmakveðskap séra Sigurðar á Preslhólum. Alítur höf. hann í mörgu
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174

x

Prestafélagsritið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Prestafélagsritið
https://timarit.is/publication/489

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.