Búnaðarrit - 01.01.1906, Page 162
156
BÚNAÐARRIT
legt, ]>ví án þess myndast ekki græni liturinn plantnanna.
Haganlegast til næringar er ryð (járntvíeldi), en einveldis-
samböndin (járneineldi) eru venjulegast eitur fyrir
plönturnar.
Þá er og klór, natur og kísill í ösku állflest.ra
plantna. Efni þessi eru álitin ónauðsynleg, af því plönt-
ur þrífast vel þótt ekki sé þeirra neytt; en hér við er
þó það að athuga, að efni þessi geta haft óbeiniínis þýð-
ingu fyrir plönturnar, þótt þau séu ekki næringarefni, en
sú þýðing er aðaiiega fólgin i áhrifum þeirra á jarðveg-
irm og sambönd næringa.reínanna þar.
Öll þessi 10 næringarefni, sem talin vóru upp, eru
jafn nauðsynieg. Ef eitthvert þeirra vantar eða oflítið
er af því fyrir hendi, alveg sama hvaða etni það er, er
afleiðingin ávalt hin sama, að gróðurinn bregst að ein-
hverju leyti. Það er því auðskilið, að öll efnin eru jafn
nauðsynleg fyrir lif plantnanna, en það er misjafnlega
rnikið af þeim fyrir hendi í jörðinni; oft og tíðum er
t. a. m. vatnið, sem gróðurinn nær í, oflítið. en eigi
skal orðlengja um það. Víðast hvar er og lítið af hoid-
gjafa, fosfórsýru og kalí í jörðinni að minsta kosti í hæfi-
legum samböndum fyrir plönturnar; kalk og magnesíu
getur og vantað þótt sjaldgæft sé; ryð og brennisteins-
sýra er víðast hvar nægta nóg og kolsýran í loftinu er
svo að segja óþrjótandi. Það er því auðskilið, að vöxtur
og viðgangur plantnanna er mest háður þeim næringar-
efnum, sem minst er af í jörðinni, eða með öðrum orð-
um : uppskeran er mest komin undir því næringarefninu
sem tiltölulega minst er af eftir kröfum plantnanna. Frá
búskapar sjónarmiði eru því holdgjafi, fosfórsýra og kalí
talin mest áríðandi af því minst er af þeim í jörðinpi í
tiltölu við hin næringarefnin. Venjulegast má því láta
sér nægja að rannsaka hve mikið er af þessum þrem
efnum í jarðveginum í þess konar samböndum, sem
plönturnar geta unnið þau úr, því að oftast nær má ganga