Hlín - 01.01.1953, Síða 82

80
Hlin
komið að tómum kofum hjá Frímanni, hvar sem niður
var borið, og um fátt var hann ófróður.
Þó sú skoðun væri lengi mikiis ráðandi með alþýðu
manna, að bókvitið yrði ekki látið í askana, var þó svo
komið um miðja 19. öld, að viðkunnanlegra þótti að veita
börnum og unglingum nokkra tilsögn í undirstöðuatrið-
um mentunar, lestri, skrift og reikningi. — Lengra var
ekki hugsað yfirleitt, enda var þá liægra um vik gáfuðum
ungmennum að byggja með sjálfsnámi ofan á þá undir-
stöðu. — Þá var leitað til þeirra, sem betur voru að sjer
en alment gerðist til að stunda barnakensluna. — Af þeirri
undirrót spratt aðalæfistarf Frímanns á Kjalarlandi,
barnakennarastarfið. Það stundaði hann meira eða minna
um fjörutíu ára skeið.
Frímann kvongaðist á fertugsaldri Rannveigu Jóhánn-
esdóttur frá Ytra-Hóli, en móðir hennar var Sigríður
Hinriksdóttir, systir síra Hinriks á Bergsstöðum og Bald-
vins smiðs. — Þau bjuggu fá ár á Kjalarlandi, en búnaðist
1 ítt, voru síðan í húsmensku á Vindhæli og þar dó Rann-
veig 1879. Eftir það var Frímann í húsmensku eða sjálfs-
mensku á Kjalarlandi til æfiloka, 28. desember 1904. —
Hann eignaðist þrjá sýni. Hinn elsti, Guðmundur,
drukknaði í mannskaðaveðrinu mikla 2. janúar 1887, um
tvítugt, efnismaður. Hinir, Frímann og Jakob, voru vel
gefnir, lærðu báðir í Möðruvallaskóla, en hvorugur varð
langlífur. Jakob var prýðilega skáldmæltur.
Frímann átti við örðugar aðstæður að etja í kenslustarfi
sínu. Húsakynni voru víðast lítil og fullsetin, og á flestum
heimilum ekki annars völ en kenna í baðstofunni, innan
um heimiilsfólkið, er sat við tóskap og annað er koma
þurfti í verk, og hægt var að vinna innanhúss. — Frímann
var ekki kröfuliarður um húsakynnin, en hann ætlaðist
til þess, að nemendur ræktu námið af alúð, og gekk ríkt
eftir því, að þeir sýndu ástundun og eftirtekt, þann tíma
sem kenslan fór fram. — Hann var sjerstaklega laginn að
kenna tornæmum börnum, og þótti í því, að varla fengist