Morgunn - 01.06.1934, Blaðsíða 16

10
M ORGUNN
fyrir þann guð, sem þú trúir á. Farðu þá og gerðu það,
sem þér sýnist! Því sé það ekki til, þá er enginn guð til,
enginn djöfull og ekkert helvíti. Alt er úti, þegar þú
deyr, eins og þegar tré er felt til jarðar. Þá getur þú
kastað þér út í ólifnað, fantaskap, rán og morð“. Þetta
nær í skemstu máli ekki nokkurri átt, og það er Lúther
ekki til sóma að telja það sjálfsagt, að allir verði og eigi
að verða að ómennum, ef þeir fengju aðrar skoðanir um
þessi efni. Því að það vill svo til, að skoðanir vorar eru
ekki eini þátturinn, sem ákveður, hvaða tegund af lífi
vér lifum. Og prestar, og aðrir kirkjunnar menn, hafa
hlaupið stórlega á sig, er þeir hafa verið með fullyrð-
ingar um það, hversu ægilegar og skyndilegar breyting-
arnar yrðu til þess verra, ef ódauðleikatrúin þurkaðist
út. Þeir hafa haldið því fram, sem gert var endur fyrir
löngu með orðunum: ,,Ef dauðir rísa eigi upp, etum þá
og drekkum, því á morgun deyjum vér“.
Jafn mikils virði og ódauðleikatrúin að sjálfsögðu
er, þá er þó enginn ávinningur við það að telja sér trú
um, að hún sé eina undirstaða siðferðis einstaklinga og
kynslóða. Þar fyrir ættu menn að geta orðið sammála
um, að það h e f ð i breytingar í för með sér, eins í þess-
um efnum og hinum, sem hér hefir verið rætt um að
framan, ef menn hættu að trúa alment á framhald lífs-
ins. En í hverju yrðu þær breytingar fólgnar?
Hinn mikli bölsýnismaður, heimspekingurinn Scho-
penhauer, hefir dregið upp í afar dökkum dráttum mynd-
ina af þeim heimi, sem honum fanst hann sjá, myndina
af heimi, sem ekkert vit væri í, engin meining í. Menn
hafa alið með sér þrjár tegundir af vonum, segir hann,
og allar hafa brugðist. Fyrst, að þeir gætu fundið gæf-
una í ytri lífsþægindum; annað, að þeir mættu dvelja
í sælu á himnum uppi; og þriðja, að þeir gætu látið börn
sín erfa það þjóðskipulag, þar sem veruleg fullnægja
félli mönnum í skaut. Alt þetta hefir brugðist, og lang
réttast er fyrir mennina að gefa lífið upp.