Morgunn - 01.06.1934, Page 19

MORGUNN
13
stöðug og óbifanleg. En hver eru launin, sem hún fær
fyrir þetta alt saman? Kvikmyndahöfundar vita, að á-
horfendur verða aldrei ánægðir fyr en þeir sjá, að stúlk-
an er frelsuð úr allri hættu, skilið við hana, þegar hún
hefir gifst manninum, sem hún elskar, og situr í fallegu
heimili með auð fjár í bankanum. Bak við þetta er sú
hugsun, að það séu engin laun, sem hið góða beri með
sér, ef það séu ekki ytri laun — ástir, peningar eða met-
orð. Eins er það að vefjast fyrir mörgum, að ef gott líf
feli ekki í sér laun, sælu annars heims, þá sé maðurinn
svikinn og prettaður af tilverunni. En þá er vantrúar-
maðurinn ólíkt hugnæmari, maðurinn, sem ekki heldur
að hann eigi framtíðarlíf fyrir höndum, en finnur að
honum e r launað alt gott, er hann gerir, jafnóðum og
hann gerir það, — að launin eru falin í sjálfum verkn-
aðinum. En það einkennilegasta er, að þessi maður
blekkir sig líka. Það er rétt, að hið góða hefir sín eigin
laun í sér falin. En á hvern hátt? Á þann hátt, að ef það
dýpsta og bezta í manninum fær framrás, þá skapar það
skilyrði fyrir enn meira gott. Laun hins góða eru ávalt
þau, að maðurinn vex á því að hafa gert það. Réttlætið
í tilverunni sýnist fyrst og fremst í því fólgið, að lundar-
far mannsins og skapgerð breytist eftir því, hverju hann
gefur lausan tauminn í sál sinni. Með öðrum orðum:
laun hins góða er framþróun til meiri gæða. Og vér
finnum, að það á við um alla menn, sem reynst hafa vel
í lífinu, hið sama sem Tennyson yrkir um Wellington,
að maður, sem reynst hafi svo sannur, hljóti að eiga göf-
ugra verk fram undan, en þá er hann barðist við Water-
loo. En ef vonin er tekin burtu um það, að vér fáum að
vinna meira verk og göfugra vegna þess, sem oss hefir
tekist að ávaxta, þá er líka öll meining horfin úr því að
segja, að hið góða feli sín eigin laun í sér. Ef lífið end-
ar í gjá tilveruleysisins, þá er líka þessi huggun að engu
orðin eða algjörri fjarstæðu. Vér lesum í fréttum blaða
um námuslys, þar sem nokkurir menn kasta sér inn í eld-