Morgunn - 01.06.1934, Síða 21

MORGUNN
15-
sem þeir gætu notað sér til gagns og þæginda. En þeztu
mennirnir mundu finna til með raunum og vandkvæð-
um félaga sinna. Þeir mundu koma á fót reglum og
skipulagi, sem heildinni kæmi að haldi, og myndu sýna
margvíslega og fagra sjálfsafneitun til þess að verða
öðrum að liði. Og jafnvel á stefnulausum flekanum gætu
menn lært að meta þessa eiginleika — mannúð og hug-
rekki og drengskap — og það gæti orðið til þess, að eft-
ir þessu yrði kept og með því væri komnar undirstöð-
urnar að siðferðilegu lífi. En vér höfum samt sem áður
allmikla ástæðu til þess að ætla, að það siðferðislíf yrði
með alveg sérstökum hætti og ekki að öllu leyti sem
girnilegast. Vér höfum ástæðu til þess að ætla það sökum
þess, að vér höfum haft menn á meðal vor, sem hafa haft
einmitt þessa fleka-lífsskoðun og verið svo mikilhæfir,
að þeir hafa getað hugsað hana út í æsar. Og af þeim
mönnum er ef til vill þýzki spekingurinn Nietsche risa-
vaxnastur. Hann þurkar út hugmyndina um guð og
ódauðleika, hann sér lífið líkast því, sem lýst hefir ver-
ið um flekann á sjónum. En hann var stór-siðferðilegur
maður. Hann vgr það fyrst og fremst að því leyti, að
hann horfðist í augu við afleiðingarnar af sinni eigin
lífsskoðun. Og það gera ekki nema stærstu menn og
drengilegustu. En af því að hann sá mannlífið í þessu
ljósi, þá prédikar hann, að miskunnsemi vor verði að
breytast. Vér eigum ekki að hafa sjúkrahús, ekki mun-
aðarleysingjahæli, ekki að hafa neitt, sem bjargar þeim
veika. Vér eigum að uppræta alt veikt, alt ógæfusamt,
því að á flekanum á ekkert að lifa nema hið þróttmikla
og sterka. Þetta er siðferðileiki fleka-lífsskoðunarinnar,
sem verður ofan á með öllu mannkyni, ef afneitunin á
ódauðleikahugsuninni kemst nógu djúpt inn í sálarlíf
þess. Það kann að varðveitast einhver tegund af elsku,
einhver tegund af meðaumkun, en hún verður með öðr-
um hætti heldur en heimurinn hefir nokkru sinni áður
þekt. Sá siðferðileiki, sem Jesús boðaði, og lærisvein-