Morgunn - 01.06.1934, Side 133

M ORGUNN
127
Eg gæti enn bætt við mörgum sögum um atvik af þessu
tæi, sem eru allfurðuleg og rituð, sögð eða vottfest af
skilríkum mönnum. Ef til vill mundu sum þeirra ekki
þykja allsóskemtileg, hvorki lærðum mönnum né öðrum
lesöndum; en hér vil eg hætta, og aðeinstaka það fram,
að eins og ekki ber að fallast á þær sögur um djöfla og
galdra, sem sprottnar eru af hjátrú og ruglaðri ímyndun,
eins eiga menn ekki að lenda í gagnstæðum öfgum og
neita öllum öndum og áhrifum þeirra, og þar með draga.
guðsorð í efa og gjalda hættulegri villu samþykki sitt,
eingöngu af því, að vor veika skynsemi og mjög ófull-
nægjandi heimspeld getur ekki skýrt þá hluti, sem al-
vitur skaparinn hefir að mestu dulið, mönnum til gagns
°g góða“.
Bersýnilegt er það, að þó að skýring Eggerts Ólafs-
sonar á þessu efni sé nokkuð einhliða, þá hefir hann haft
opinn hugann fyrir því, að einhver veruleikur væri í
neynslu þjóðarinnar á þessu sviði. Ef hann hefði þekt.
annan eins draugahöfðingja eins og Írafells-Móra og
reyndar fleiri sunnlenzka pilta af sama tæi, þá hefði
hann naumast sagt, að mjög lítið sé af draugasögum á
Suðurlandi.
Áhrifin á
sálarlifið.
Um þau farast Dr. G. F. orð á þessa leið,.
og það er niðurlagið á kaflanum: „En öll
þessi dulræna hefir haft margvísleg áhrif
á sálarlíf Islendinga, þótt erfitt sé að rekja. Hún hefir
fyrst og fremst kent þeim það, að
fleira er á himni og hauðri
en heimspekina dreymir um.
„Dularreynsla sannfærir þann, sem fyrir henni verð-
ur, engu síður en önnur reynsla. Sá, sem heldur sér við
reynslu sína, er að jafnaði fús á að viðurkenna reynslu
annara, og gerir sér ekki eins títt um það, sem virðist
vera kenningin tóm og ekki verður staðreynt. Að svo
^niklu leyti sem dularreynsla íslendinga hefir snert ann-