Lindin - 01.01.1932, Page 6

4
LINDIN
í vestlægu, rómversku kirkjunni. Er hún þá orðin al-
ment viðurkend þar og með mikilli viðhöfn. Brátt varð
hún tekin upp í austlægu, grísku kirkjunni. Studdi
Chrysóstómus kirkjufaðir það mjög, og í jólaræðu, sem
hann ílutti í Antiokkíu árið 386 e. Kr., getur hann
þess, að þótt eigi séu þá enn 10 ár síðan þessi hátíð
varð kunn þar, þá sé hún búin að vinna sér gengi eins
og hinar stórhátíðirnar.
Menn kann að furða, hve langir tímar liðu, áður en
þessi nú nefnd »móðir hinna hátíðanna« er tekin upp.
En það skirist, er menn minnast þess, að gleðiboðskap-
urinn um Jesú Krist studdist langmest við ávextina
af dauða hans og upprisu, og móttöku-hæfileikinn mið-
aðist við gjöf guðs anda. Enda möttu kristnir menn þó
dauðadag (fæðingardag til eilífs lífs) meira en fæð-
ingardag. Og fullkomið skipulag helgihalds náðist ekki
fyrri en kirkjan naut friðar.
Strax, er fæðing Jesú fékk sína hátíð sérstaka, var
henni helgaður 25. desembermánaðar, eða aðfaranótt
hans, jólanótt. Sést eigi neinn ágreiningur um það dag-
val. Virðist sem ráðið hafi þá þekt vissa, þótt nú þekk-
ist eigi heldur rök fyrir henni. Ýmsar tilgátur um ann-
arleg áhrif á þetta dagval hafa komið fram, en líka
órökstuddar. Nokkrir hafa haldið, að musterisvígslu-
hátíð Gyðinga, sem var 17. des., hafi leitt til dagvals
þessa fyrir fæðingarhátíð Jesú. Aðrir telja áhrifin frá
dýrkun indverska sólguðsins Mitra, sem varð nokkuð
almenn í rómverska ríkinu á síðustu dögum heiðninn-
ar; mælt, að afmæli hans væri að vetrarsólstöðum, en
annars var honum eignað starf (að stýra sólarvagnin-
um) að vorinu. Enn aðrir hafa nefnt til Satúm-hátíð-
irnar, sem hafðar voru í desember. — Hixm ágæti
þýski kirkjusöguhöfundur, prófessor J. A. W. Neander
(1789—1850) segir meðal annars viðvíkjandi þessu:
»Menn mega ekki gleyma því, að á fyrri tímum voru
til margar ákvörðunarleiðir að fæðingartíma Jesú, og