Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1919, Page 45

mjór, hnífur o. s. frv.) má auðveldlega setja orð af-
leidd af öðrum orðunj og þannig útrýma þeim úr
orðasafninu. Lög málsins virtust mér nú í lófa lagin
og ég tók nú að vihna reglulega með ást á starfinu
og góðum vonum. Slcömmu síðar var ég búinn að
skrifa alla málfræðina og lítið orðasafn.
Fyrst, þegar ég var að Ieita að og kasta burtu öllu
ónauðsynlegu úr málfræðinni, vildi ég líka nota
sparnaðarregluna um orðin, og af því að ég var
sannfærður um, að algerlega stæði á sama, hvaða
mynd hvert orð hefði, ef menn að eins ijrðu ásátlir
um að láta það tákna einhverja ákveðna hugmynd,
smiðaði ég blátt áfram órð og reyndi að hafa þau
svo stutt, sem framast var unt. En brátt hætti ég við
þetta, því að tilraunir á sjálfum mér sýndu það, að
slík smíðuð orð er mjög erfitt að læra og ennþá
erfiðara að muna. Pá þegar sannfærðist ég um, að
efniviðurinn í orðasafninu ætti að vera rómanskur
og germanskur, að eins með þeim breytingum, sem
reglufesta og önnur frumskilyrði málsins krefðust. Peg-
ar ég fór að byggja á þeim grundvelli, varð ég þess
brátt var, að í nýju málunum er mikill forði af full-
komnum alþjóðaorðum, sem allar þjóðir kannast við
og er fjársjóður fyrir hið væntanlega alþjóðamál —
og auðvitað færði ég mér þann fjársjóð í nyt.
Arið 1878 var málið nokkurn veginn fullbúið, enda
þótt það væri reyndar töluvert frábrugðið esperantó
í sinni núverandi'mynd. Eg gerði það kunnugt fyrir
bekkjarbræðrum minum (ég var þá í 8. bekk í latínu-
skólanum). Festir þeirra urðu hrifnir af hugmynd-
inni og undruðust, hve óvenjulega auðvelt málið var,
og tóku að læra það. 5. des. 1878 héldum við allir
hátíðlega vígsluathöfn málsins. A þeirri hátíð voru
haldnar ræður á nýja málinu og við sungum af eld-
móði hátíðasöng á þvi. Á borðinu lágu, auk mál-
fræði og orðasafns, nokkrar þýðingar á nýja málinu.
Fannig lauk fyrsta timabili málsins. Hálfu ári eftir
(17) 2