Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Blaðsíða 102

196
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Það endist þér eins lengi og þú lifir
liið ljúfa ævintýr.
Það lagði þér á tungu orð, sem yfir
þeim undramætti býr,
að fella rúbínglit á mýri og móa.
Þú mældir grýtta jörð við pálmaskóga.
Því töfraorðið það var æska þin,
og þú varst sjálfur lítill Aladdín!
Það er ekki hlutverk þessa skálds að túlka raunverulega ásýnd
hlutanna, lieldur að fella á þá rúbínglit.
í Þjóðvísu upphefur ástin og söknuðurinn lífið i nýjan veru-
leik, sem er skáldskaparins eigin lieimur. Hún er töfraljóð, húið
í einfalda frásögn, en þrungið annarlegri stemningu, eins og
dularfull þjóðsögn eða söngur úr klettum. Ivvæðið setur lesand-
anum tvo kosti, að skynja með skáldinu eða fara allrar feg-
urðar á mis. í klausturgarðinum vekur þá liugsun, að Tómasi
hafi þar tekizt liið sjaldgæfa í listinni, að gefa skynjun sinni
og tilfinningu samræma ljóðmynd. Kvæðið innifelur tregasára
])rá til að gefa veruleikanum mynd fullkomnunar og fullkom-
leikanum jarðneskt líf, finna aftur glataðan unað bernskunnar,
þegar draumsýn og veruleiki var eitt, innifelur þrá listamanns-
ins til að lifa sinn eigin fegurðardraum — hina ævarandi sí-
spyrjandi þrá, er lifið lætur um alla daga án svars og er upp-
haf ljóðsins. í gegnum þetta kvæði skynjar maður inntak allra
ljóða Tómasar og inntak þess, sem skáldið hefur dýpst þráð og
saknað. Kvæðið birtir flest fegurstu einkennin á Ijóðum þess:
Fegurð i orðavali og líkingum,
og augnaráð þitt eins og hunang i sár lians draup,
alla hina rómantisku litauðgi málsins,
þá lagði ég mína veröld að fótum þér:
mínn sæ, min fannhvítu segl, mínar gullnu strendur,
eða,
Og kvöld eitt í maí, er klukkurnar hringdu til bæna,
og kornungt brosandi vor á múrunum hló
og faldi sig i klausturgarðinum græna
og gullnar skinandi myndir á himininn dró,
leik endurtekninga,
Og ég las allan fögnuð lífs míns úr augum þínum
og las alla þjáning míns lijarta úr augum þér.
Og þó veldur mestu sjálf bygging kvæðisins, innra lif og teng-