Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Blaðsíða 22

116
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
alllaf vinir, og þaö er villutrú liin mesta að álíta þetta
tvö fjandsamleg meginatriði, sem aldrei geti setið á sátts-
liöfði. Þeir sem það gera eru litlir í sér, hvora ldiðina sem
þeir þykjast verja gegn hinni. Þannig er til dæmis eklci
hægt að segja, að kvæði eftir alkunnan höfund, eins og
til dæmis Jónas Hallgrímsson, sé gert með orðskrípum
eða málvillum, þótt það sé ritað með annarri stafsetningu
en fylgt er í barnaskólum, og ekki heldur, að almenn staf-
Setning, fyrirskipuð í harnaskólum og á Stjórnartíðindun-
um, sé orðskrípi og málvillur, þótt Jónas Hallgrímsson
stafsetji öðruvisi.
Að skrifa er ævinlega óleyst vandamál listamannsins.
Það er ekki eins yndislega laust við vandamál fvrir skáld
áð skrifa málið eins og algengan mann, sem setur saman
sendibréf, greinarstúf eða almennt orðaða ritgerð, eftir
hinum tiltölulega einföldu ritreglum, sem kenndar eru í
harnaskólum eða unglinga. Venjuleg skólastafsetning er
ákaflega auðveld i samanburði við starf skáldsins, jafnvel
þótt hún sé höfð flókin, og margir geti aldrei lært hana,
— ekki einu sinni hana! Starf skáldsins er meðal annars
sleitulaust málsköpunarstarf, og þar eru hinar almennu
grundvallarreglur aðeins hliðsjónaratriði, sem veita hon-
um mjög takmarkaða aðstoð, og oft enga, en háttvísi hans
óg stílþroski hið eina örugga leiðarljós. Hlutfallið milli al-
mennra skólareglna og sjálfstæðrar listsköpunar í máli
er nokkuð svipað og milli þess að vera læs og kunna að
Ieika sjónleik. Hæfileiki skáldsins til að skrifa vel er ann-
að en hæfileiki harns eða unglings til að gera réttan stíl í
skóla, og byggist fyrst og fremst á djúptækri og undan-
látslausri innriþjálfun persónuleikans. Þessi innriþjálfun
ræður því, hvort höfundur skrifar fagran stíl, máttugan
og heillandi, en ekki undirstöðureglur unglingaskólans um
notkun orða og orðasambanda, setningaskipan, stafsetn-
ingu, greinarmerki og þess háttar.
Til dæmis notum við hér á íslandi greinarmerkjasetn-