Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Blaðsíða 4

98
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
heldur birtir uni leið allt eðli hennar og anda, eins og listamað-
urinn sjálfur sér það í einni sýn. Hin margþætta bygging mynd-
arinnar í linum og litum lýtur öll einum tilgangi að miðla
öðrum þessari persónulegu sýn. Allt umhverfi konunnar, herberg-
ið, þar sem hún situr, er gagntekið af anda hennar og athöfn,
eins og hluti af iífi hennar og hugsun, þögul athygli við lestur-
inn. Linur myndarinnar eru umlykjandi ástúð. Svartur glugginn
útilokar allt fyrir utan. Jafn sterk i heildaráhrifum er Barn.
Glugginn er sérstakt hugðarefni Þorvalds, ekki birtan að utan,
heldur ljósið í hlutunum, hvernig það gefur þeim líf. Myndir hans
eru aidrei samræmismyndir í þeim skilningi, að hlutirnir lifi
þar hver út af fyrir sig í innbyrðis jafnvægi, heldur eru ])eir
samþjappaðir um einn meginkjarna, þar sem falin liggur per-
sónuleg sýn listamannsins og áhorfandinn verður að skynja til
þess að geta notið myndarinnar. Annar ungur málari, sem gaf
sýningunni sterkastan svip, er Gunnlaugur Scheving. Hann birt-
ir manninn í umhverfi náttúrunnar i liljóðlátum einfaldleik,
djúpri ihugun, lilýrri mildi og mannúðlegum skilningi. Lítil mynd,
Við Grindavik, býr yfir undramiklum krafti og sterkum hrein-
leik, hlý hús fyrir bláskæru opnu hafi með hvitköldum liimni i
baksýn. Myndir Jóhanns Briem, með léttum lausdregnum óaf-
mörkuðum linum og gróskuheitum litum, túlka lif og hreyfingu
og starf. Börn að leika sér, mynd i sólgulum, rauðum og græn-
um lit, sýnir börn í lifandi athöfn, er ganga öll upp í fögnuði
þeirrar athafnar. Gunnlaugur Blöndal naut sin ekki á þessari
sýningu, eða i hæsta lagi með einni mynd, Model, ekki heldur
Agnete og Sveinn Þórarinsson, þó að þau ættu þar nokkrar góð-
ar myndir. Útsýni frá Seltjarnarnesi eftir Snorra Arinbjarnarson
sýndi i mcðferð ljóssins og einfaldri lirynjandi línanna liæfileika
hans frá heztu lilið. Nína Tryggvadóttir, yngst málaranna, sýndi
nokkrar myndir, er lýsa góðum hæfileikum til að sjá hið sér-
kennilega i hlutunum. Frá Fáskrúðsfirði t. d. sérkennir vel stað-
inn. Jón E. Guðmundsson er nýr listamaður, sem vekur á sér
athygli. Teikningar Baldvins Björnssonar sýna listrænt auga og
létta gamansemi. Myndhöggvaraverk Ásmundar Sveinssonar settu
sterkan svip á sýninguna. Hann er stórbrotinn listamaður, gáf-
aður, ástriðuheitur, oft máttugur i verkum sinum, og á stunduín
til frumlega, frekar grófgerða gamansemi. Ivossinn, Útþrá, Móð-
ir jörð, Kona með barn, Arstíðirnar o. fl. eru allt stórbrotin lista-
verk með djúpri fegurð. Mörg verk voru á sýningunni eftir Bik-
arð Jónsson, nokkur eftir Martein Guðmundsson og Guðmund Ein-
arsson. — Sýningin í heild bar gleðilegt vitni um vaxandi þroska
og aukna fjölbreytni islenzkrar myndlistar. Kr. E. A.