Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Blaðsíða 48

142
TIMARIT MALS OG MENNINGAR
náttúruhvöt lians sagði honum, að liann sjálfur sæi allt
eins og það er, og betur en nokkur þessara hálfgeggj-
uðu náunga. Ef menn þyrftu að komast í einhvern and-
legan gapastokk, eins og þessir labbakútar virtust vilja
telja fólkinu trú um, þá ætti auðvitað að reka öll þessi ó-
þægindi saman i einn kvæðahálk, og fjarlægja þau full-
komlega öllum mannlegum skilningi. „Og Iivað sem þessu
líður,“ sagði hann oft, „mun ég strax þekkja þau, er ég
mæti þeim, og ég ætla ekki að fara að eyða tíma í að snuðra
i þeim fyrirfram.“ Sú var lians skoðun á bókmenntum og
raunar öllum listum, að þær ættu að vera til þess að gleðja
hann. Og liann hóf upp hið ægilegasta kvak, ef hann meðal
mörg lmndruð skemmtilegra leika og ánægjulegra skáld-
sagna rakst af tilviljun á eitt kver, sem dapurt var yfir. Þá
skrifaði hann samstundis í hlöðin og kvartaði um hinn dap-
urlega hlæ, sem hvildi yfir nútíma hókmenntum. Og öll
blöðin, að fám undanteknum, hergmáluðu þetta neyðaróp
lians, því að hann var maður blátt áfram, og keypti þau.
Oft sagði hann líka: Ilvað gott getur af því leitt að sýna
mér mikla og andstyggilega eymd? Ekki verð ég hótinu
sælli fyrir þá sök. Og svo er hitt,“ bætti hann við, „að það
er engin list í þessu fólgin. Allar listir eiga að sýsla við
fegurðina.“ Einhver hafði sagt honum þetta, og hann stóð
á því fastara en fótunum, og lét aldrei hjá líða að fara á
allar sýningar, þar sem mikið var um ljós og liti. Hann
liafði líka ánægju af að liorfa á vel vaxnar konur — en þó
1 hófi. Hann vissi, hve langt mátti fara, því að honum
fannst, ef svo mætti segja, sem væri hann sá eiginlegi
siðgæzlustjóri landsins. Þegar svona blátt áfram manni
blöskraði skemmtun, þá var kominn tími til þess að banna
hana, hvort sem það var leikrit, skáldsaga eða dans. Eitt-
hvað livíslaði því að honum, að hann sjálfur vissi allra
manna bezt, hvað væri konu hans og börnum hollast.
Hann hugleiddi oft þetta mál, þegar liann var á leiðinni
til Lundúna frá lieimili sinu í Surrey, því að í lestinni sá
hann oft menn vera að lesa skáldsögur, og það vakti liann