Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Side 6

68
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
30. marz, aldrei liafa á alþingi íslendinga setið menn jafn litlir fyrir sér sem hinir
37 eða jafn sljóir fyrir virðingn þjóðar sinnar. Aldrei hefur illur málstaður verið
varinn með eins óhreinni tungu og atlantshafsplaggið, utan þings og innan, dag-
blöð stjórnarflokkanna aldrei sem dagana síðan 30. marz lagt eins að sér að gera
svart hvítt, telja þjóðinni það vemd sem er henni lífsháski. Aldrei hefur íslend-
ingum verið boðið upp á jafn heimskulegan málflutning, jafn augljósa blekkingu.
Hinn 30. marz var reitt hátt til höggs við þjóðina. Það átti augsýnilega að
beygja hana í duftið, auðmýkja hana og hræða, en jafnframt hefna sín, hylja yfir
sekt og hræðslu. En höggið var reitt of hátt, svo það mistókst, eftirminnilega,
varð hlálegt, uppljóstrun en ekki ráðning. Og því varð svo að gerðist annað
þennan sarna dag: Þjóðin vaknaði við kylfuna, þúsundir hennar; leit eins og
skyndilega upp frá önn sinni og hversdagsstarfi og sá í snöggu leiftri, eins og
ægiskærri birtu, hvert hún hafði verið leidd og hver háski henni er búinn.
Vissulega er í svipinn myrkt um að litast í íslenzku þjóðfélagi, hætta í hverju
spori og hverskonar álagna og ofbeldis að vænta af þeim sem nú fara með stjórn
og þykjast geta skákað í skjóli erlends hróksvalds. En um leið og þjóðin vaknar
og sér hvar hún er stödd er hálfur sigur unninn. Hún er ekki sjálf úr sök. Hún
hefur látið blekkjast, látið peningaflóðið blinda sig, trúað bröskurum fyrir lífi
sínu. Og hún á ekki þá afsökun að hún hafi ekki verið vöruð við. Fjölmargir
þjóðhollir íslendingar hrópuðu á skilning hennar fyrir kosningarnar 1946. En
hún lét strá ryki í augu sér og sá ekki hættuna. Nú sjá þúsundir sem þá kusu í
blindni að frumatriði stjórnmálabaráttunnar í landinu er að þjóðin bjargi lífi
sínu úr höndum þeirrar ríkisstjórnar sem með völd fer og þess þingmeirihluta er
hún styðst við, frumskilyrði þess að hún geti rétt við hag sinn og staðið á rétti
sínum út á við og unnið sjálfstæði sitt. Og kannski er ekki eins myrkt framundan
og sýnist í svip. Gleymum ekki að við lifum á öld hins sigrandi sósíalisma, öld
hinnar miklu frelsisbaráttu mannkynsins, er hver undirokuð þjóð af annarri myl-
ur af sér hlekki auðvaldsins. Atlantshafssáttmálinn getur fyrr en varir verið orð-
inn einskisnýtt pappírsgagn. Bandaríkin er ekki allur heimurinn, þótt þau kasti
glýju í augu fávitra, auðvaldið er ekki lengur sterka aflið í heiminum, heldur sem
hrörnaður öldungur, valtur á fótum. Friðarvilji þjóðanna á heimsmælikvarða
hefur aldrei verið líkt því eins máttugur, þótt þið heyrið það ekki í ríkisútvarp-
inu eða sjáið í borgarablöðunum. Hvert friðarþingið er háð af öðru, en máttugast
þeirra alþjóðaþingið í París 20. marz s.l. með fulltrúa fyrir yfir 600 miljónir
manna, eða nærri þriðjung allra jarðarbúa. Stríðsæsingamennina vantar ekki
hershöfðingja, ekki stimamjúka stjórnmálafauska er fljúga aftur og fram um
auðvaldsheiminn til að berja stríðsbumbur, ekki keypta loddara til að rita skjálf-
andi hendi undir árásarplögg. En þá vantar hermenn til að berjast fyrir sig. Og
þeim er fullljóst að alþýða Evrópu er staðráðin í að selja ekki blóð sitt fyrir
ameríska dollara. En að friður haldist í heiminum, það er Islands mikla von.
Undanfarið hafa braskaramir sett svip sinn á íslenzkt þjóðlíf. Síðan 30. marz
er hafið tímabil nýrrar sjálfstæðisharáttu á Islandi. Við heyrum aftur slá Iijarta
þjóðarinnar heitum örum slætti.
Kr. E. A.