Tímarit Máls og menningar - 01.05.1949, Side 51

LÍTIL SAMANTEKT UM ÚTILEGUMENN
113
líkamsatgervi fornmanna að gera okkur nokkurnveginn raunhlíta mynd
af útilegumanni sem kemur ofan einstigið niður í Drángeyarfjöru í
kríngum 1030, þá sjáum við fyrir okkur lítinn, skinhoraðan, hjólfætt-
an öldúng, með líkama mjög úr lagi geinginn af vaneldissjúkdómum
og gikt, sem íþróttamenn okkar nú, úngir, fríðir og hraustir, mundu
horfa á af ekki eintómri virðíngu og jafnvel meira en lítilli ótrú. Þetta
er sumsé Grettir hinn sterki Asmundarson vor samlandi. En við skulum
ekki þvertaka fyrir neitt, við skulum ekki gera gamla manninn afturreka
úr því hann er kominn hér oní fjöruna, „kuflklæddur og gyrður í bræk-
ur, með fitjaða saman fíngur“, við skulum gefa honum sjansinn.
Virðum nú sjálfan Drángeyarþátt fyrir okkur í sjónhendíngu.
Grettir leggur á stað frá móður sinni að Bjargi með allmikið reiðu-
fé við belti, en í stað þess að verja fénu til farníngar sér til dæmis á
vit frænda sinna ríkra austan hafs kaupir hann sér fyrir það far —
útí Drángey á Skagafirði í vetrarbyrjun. Auk bróður síns, átján ára
pilts sem móðir hans hefur feingið honum til fylgdar, tekur hann í félag
sitt geipandi flækíng sem þeir rekast á uppi á heiðum, Þorbjörn glaum,
síðar í sögunni nefndur aðeins þrællinn Glaumur, hvað sem höfundur
á við úrþví bersýnilega er um frjálsan mann að ræða þó gaungumað-
ur sé. Þessum ómerkíngi sem kynnir sig að flysjúngshætti við þá bræð-
ur frá upphafi trúir Grettir óðara fyrir lífi og limum þeirra.
Grettir liggur þrjú ár í eynni. En þó tekið sé fram í sögunni að „skip
var ekki hjá þeim“ tálmar það honum ekki að skreppa á land til að
vinna frægðarverk ef svo ber undir, einsog þegar hann fer til héraðs-
móts í Hegranesþíngi til að sigrast þar á mönnum í íþróttum vorið
eftir komu sína í eyna. Um þessa för hans úr eynni til lands segir að-
eins svo í sögunni: „Eftir það fór hann á land og aflaði það er hann
þóttist þurfa.“ Og „Grettir fór aftur til Drángeyar" er alt og sumt sem
segir af för hans frá íþróttakepni í Hegranesi fram aftur í eyna. Bát-
leysið kemur ekki að sök fyren eldsóknin ásamt sundafrekinu verður
tindur frásögunnar.
Látum nú svo heita að hegranesþátturinn með íþróttunum sé ein af
þeim sagnfræðilegu skekkjum, villum og fölsunum sem ýmsum undra-
fyrirbrigðum tuttugustu aldar, ágætum frændum vorum, verður svo
tíðrætt um í útgáfum sínum af þessu óvenju óáreiðanlega sagnfræðiriti.
Aungvuaðsíður beitir þó höfundurinn raunsæisaðferðinni í lok sama
8