Tímarit Máls og menningar - 01.05.1953, Síða 73

KRISTINN BJ ÖRNSSON
stud. psychol.:
Afbrot unglinga - orsakir og meðferð
i
Undanfarið hafa afbrot unglinga hér á landi verið mörgum umhugs-
unar- og áhyggjuefni. Astæðan er sú, að þau hafa færzt mjög í vöxt hér
í Reykjavík að undanförnu, eins og vænta má, þar eð bærinn hefur
stækkað mikið á skömmum tíma, en margar af þeim aðstæðum, sem
stuðla að auknum afbrotum, eru aðeins til í þéttbýli. Þar eru líka miklu
meiri möguleikar til að fremja afbrot en í strjálbýlum sveitum, og
borgarlíf krefst þess, að menn taki meira tillit hver til annarra.
Allstaðar þar, sem borgir hafa risið upp, hafa slík vandamál skapazt,
og er ekkert furðulegt, þótt svo sé einnig hér. Flestar menningarþjóðir
hafa því varið mikilli fyrirhöfn og miklu fé til að grafast fyrir um or-
sakir afbrota, finna leiðir til að stemma stigu við þeim og reyna að
gera afbrotaunglinga að nýtum þjóðfélagsborgurum. Nokkuð hefur líka
verið unnið að þessum málum hér, en af skiljanlegum ástæðum er það
á byrjunarstigi ennþá. Meira mætti gera og þarf að gera.
í þessari grein mun ég í stuttu máli ræða helztu almennar orsakir,
sem valda afbrotum unglinga og barna, og því næst ræða nokkrar að-
ferðir, sem uppeldisvísindi nútímans telja árangursríkastar til að beina
unglingum, sem hafa lent á glapstigum, á rétta leið aftur.
II
Fyrst vil ég þá afmarka hugtakið afhrot nokkuð og gera grein fyrir
helztu tegundum afbrota, en hugtakið afbrot er oft allmikið á reiki í
huga almennings. í þessari grein er afbrot talið vísvitandi hegðun, sem
er gagnstæð lögum eða hrýtur í bága við almennt velsæmi. Helztu teg-