Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Side 110

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Side 110
Timarit Máls og menningar heimamaður í Odda, er Jón Loftsson kom- inn á efri ar, og hann lézt nokkrum árum síðar, árið 1197. Snorri virðist því hafa dvalizt með Jóni um fimm ára skeið, árin 1192—97. Um þetta leyti hefur mikill áhugi ríkt í Odda um sögu Noregs og Orkneyja. Afi Jóns Loftssonar, Sæmundur fróði, hafði samið rit um Noregskonunga, og kvæðið Noregskonungatal verið ort til heiðurs Jóni. En móðir Jóns var dóttir Magnúsar berfætts Noregskonungs. Og Oddaheimilið hafði haft bein kynni af Orkneyingum. Páll Jónsson frá Odda hafði dvalizt um skeið með Ilaraldi jarli í Orkn- eyjum og jarl lagt mikla virðing á hann. Þcgar Snorri Grímsson kemur til Odda, er þar að fóstri ungur sveinn, sem komið hafði þangað tveggja eða þriggja vetra gamall árið 1181. Piltur þessi hét Snorri Sturluson, og er kominn á fermingaraldur, þegar skagfirzki djákninn sezt að í Odda. Engin ósvinna virðist það vera, þótt menn gætu látið sér til hugar koma, að Snorri Grímsson hafi vcrið fenginn til að kenna nafna sínum eitthvað í fræðum. En hvernig scm því er háttað, þá er hitt víst, að Snorri Sturluson studdist mjög við Orkneyinga sögu, þegar hann hóf að rita Heimskringlu mörgum árum síðar. Árið sem Snorri Grímsson kemur að Odda, var hið eftirminnilegasta í sögu Orkneyja. Það er einmitt árið 1192, að Rcgnvaldur kali jarl er tekinn í tölu helgra manr.a. Má það nærri geta, að slíkur at- burður hefur mjög glætt áhuga manna á sögu Orkneyja og jarla þeirra, enda tekur sagan fram, að Rögnvaklur jarl sé talinn sannheilagur maður. Eg hef þegar getið þess, að náfrænka Gríms Snorrasonar hafi gifzt Eiríki Hákonarsyni, sem var kominn af jarlaætt- um. Ekki vitum vér, hvenær þessar tengdir hafa orðið, en þau hafa átzt einhvem tíma eftir árið 1186. En nú hagar svo til, að Sæ- mundur Jónsson í Odda hugði einnig á mægðir við jarlinn í Orkneyjum á þeim tíma, sem Snorri Grímsson virðist hafa ver- ið í Odda. í íslendinga sögu segir, að orð hafi farið á milli Sæmundar og Haralds jarls, að jarlinn gifti honum dóttur sína, en það bar á milli, að Sæmundur vildi eigi sækja brúðkaup í Orkneyjar, en jarlinu vildi ckki senda hana út hingað. Eins og Einar Ölafur hefur sagt, þá munu þessar ráðagerðir liafa átt sér stað á árunum 1197 (er Jón Loftsson deyr) til 1206 (er Har- aldur jarl andast). Vel mætti hugsa sér, að Orkneyinga saga hafi verið rituð, áður en samningar íóru út um þúfur. Ef til vill hef- ur Sæmundur í Odda ætlað að færa verð- andi tengdaföður sínum Orkneyinga sögu að gjöf. Nú mun ég láta staðar numið, og vænti ég þó, að þcssar hugleiðingar mínar gcti orðið mönnum til nokkurs gamans, er þeir velta því fyrir sér, hver kunni að hafa sam- ið Orkneyinga sögu, mikið snilldarverk, sem nú cr komið út í veglegri og vandaðri útgáfu landsbókavarðar. Hermann Pálsson. Norskt skáld Það mun ekki ofmælt, að fáir útlendingar, sem hér hafa dvalizt, hafi unnað landi voru heitar né sýnt því meiri ræktar vott en Norðmaðurinn Ivar Orgland, sendikennari og skáld. Hann hefur þýtt sýnisbækur Ijóða Stefáns frá Hvítadal, Davíðs frá Fagra- skógi, Tómasar Guðmundssonar og Steins Steinars, eina eftir hvem, og einstök kvæði eftir ýmis önnur íslenzk skáld á norsku, skrifað stóra bók um Stefán frá Hvítadal og frumort mikinn fjölda af kvæðum um íslenzk efni. I þeirri nýju Ijóðabók, sem hérumræðir.1 1 Ivar Orgland: Farvegar, Dikt, Oslo, Fonna Forlag, 1964. 100
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.