Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 110

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 110
Timarit Máls og menningar heimamaður í Odda, er Jón Loftsson kom- inn á efri ar, og hann lézt nokkrum árum síðar, árið 1197. Snorri virðist því hafa dvalizt með Jóni um fimm ára skeið, árin 1192—97. Um þetta leyti hefur mikill áhugi ríkt í Odda um sögu Noregs og Orkneyja. Afi Jóns Loftssonar, Sæmundur fróði, hafði samið rit um Noregskonunga, og kvæðið Noregskonungatal verið ort til heiðurs Jóni. En móðir Jóns var dóttir Magnúsar berfætts Noregskonungs. Og Oddaheimilið hafði haft bein kynni af Orkneyingum. Páll Jónsson frá Odda hafði dvalizt um skeið með Ilaraldi jarli í Orkn- eyjum og jarl lagt mikla virðing á hann. Þcgar Snorri Grímsson kemur til Odda, er þar að fóstri ungur sveinn, sem komið hafði þangað tveggja eða þriggja vetra gamall árið 1181. Piltur þessi hét Snorri Sturluson, og er kominn á fermingaraldur, þegar skagfirzki djákninn sezt að í Odda. Engin ósvinna virðist það vera, þótt menn gætu látið sér til hugar koma, að Snorri Grímsson hafi vcrið fenginn til að kenna nafna sínum eitthvað í fræðum. En hvernig scm því er háttað, þá er hitt víst, að Snorri Sturluson studdist mjög við Orkneyinga sögu, þegar hann hóf að rita Heimskringlu mörgum árum síðar. Árið sem Snorri Grímsson kemur að Odda, var hið eftirminnilegasta í sögu Orkneyja. Það er einmitt árið 1192, að Rcgnvaldur kali jarl er tekinn í tölu helgra manr.a. Má það nærri geta, að slíkur at- burður hefur mjög glætt áhuga manna á sögu Orkneyja og jarla þeirra, enda tekur sagan fram, að Rögnvaklur jarl sé talinn sannheilagur maður. Eg hef þegar getið þess, að náfrænka Gríms Snorrasonar hafi gifzt Eiríki Hákonarsyni, sem var kominn af jarlaætt- um. Ekki vitum vér, hvenær þessar tengdir hafa orðið, en þau hafa átzt einhvem tíma eftir árið 1186. En nú hagar svo til, að Sæ- mundur Jónsson í Odda hugði einnig á mægðir við jarlinn í Orkneyjum á þeim tíma, sem Snorri Grímsson virðist hafa ver- ið í Odda. í íslendinga sögu segir, að orð hafi farið á milli Sæmundar og Haralds jarls, að jarlinn gifti honum dóttur sína, en það bar á milli, að Sæmundur vildi eigi sækja brúðkaup í Orkneyjar, en jarlinu vildi ckki senda hana út hingað. Eins og Einar Ölafur hefur sagt, þá munu þessar ráðagerðir liafa átt sér stað á árunum 1197 (er Jón Loftsson deyr) til 1206 (er Har- aldur jarl andast). Vel mætti hugsa sér, að Orkneyinga saga hafi verið rituð, áður en samningar íóru út um þúfur. Ef til vill hef- ur Sæmundur í Odda ætlað að færa verð- andi tengdaföður sínum Orkneyinga sögu að gjöf. Nú mun ég láta staðar numið, og vænti ég þó, að þcssar hugleiðingar mínar gcti orðið mönnum til nokkurs gamans, er þeir velta því fyrir sér, hver kunni að hafa sam- ið Orkneyinga sögu, mikið snilldarverk, sem nú cr komið út í veglegri og vandaðri útgáfu landsbókavarðar. Hermann Pálsson. Norskt skáld Það mun ekki ofmælt, að fáir útlendingar, sem hér hafa dvalizt, hafi unnað landi voru heitar né sýnt því meiri ræktar vott en Norðmaðurinn Ivar Orgland, sendikennari og skáld. Hann hefur þýtt sýnisbækur Ijóða Stefáns frá Hvítadal, Davíðs frá Fagra- skógi, Tómasar Guðmundssonar og Steins Steinars, eina eftir hvem, og einstök kvæði eftir ýmis önnur íslenzk skáld á norsku, skrifað stóra bók um Stefán frá Hvítadal og frumort mikinn fjölda af kvæðum um íslenzk efni. I þeirri nýju Ijóðabók, sem hérumræðir.1 1 Ivar Orgland: Farvegar, Dikt, Oslo, Fonna Forlag, 1964. 100
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.