Tímarit Máls og menningar - 01.05.1987, Qupperneq 46

Tímarit Máls og menningar
ungversku, móðurmál föður míns. Því má segja að ég hafi tvískipta mál-
vitund.
FR: Eitt af sérkennum verka þinna er að þú beitir módurmíYtnu til að
skrifa um föður þinn. Hvert er mikilvægi hans í verkum þínum?
DK: Hann hefur bókmenntalegt gildi fyrir mig, þótt undarlegt kunni að
virðast! Tengsl hans við bókmenntirnar eru tvenns konar. I fyrsta lagi
fæddist faðir minn nærri þeim stað þar sem maður að nafni Virág kom í
heiminn. Þann mann gerði Joyce ódauðlegan undir nafninu Bloom. Virág
þessi var ungverskur Gyðingur eins og faðir minn, en fluttist síðar til
Irlands. I öðru lagi langar mig til að nefna tengsl mín við ævistarf föður
míns. Eg segi alltaf að hann hafi verið rithöfundur, dálítið sér á parti þó, því
hann var það sem kallað var járnbrautaritari. Starfið felst í því að viðkom-
andi skráir viðkomustaði og tíma lestanna, telur það samviskusamlega upp.
En upptalningar sem þessar eru fjarri því að vera merkingarsnauðar og má í
því efni nefna að þær eru notaðar víða í Biblíunni, t. d. Konungabókunum.
FR: Þegar seinna heimsstríðið skall á varst þú barnungur og í stöðugri
lífshættu eins og önnur börn Gyðinga. Einhvern tíma sagðir þú mér að á
þessum tíma hefðir þú byrjað að setja saman dálitlar sögur til að reyna að
gleyma hörmungunum.
DK: Rétt er það. En því miður er ég ekki einn um það, þetta er reynsla
sem óþarflega margir máttu ganga í gegnum. Eg held að algengt sé að menn
fari að skrifa af einhvers konar þörf, einhvers konar þjáningu sem menn
reyna að lina eða ráða bót á með því að skrifa.
FR: Getur þú tímasett fyrstu skrif þín?
DK: Þegar ég byrjaði að skrifa vissi ég ekki enn hvað það var. Eg man að
ég orti mitt fyrsta ljóð á ungversku þegar ég var um það bil tíu ára gamall.
Yrkisefnið var hungrið, einfaldlega vegna þess að ég var svangur. Öll
fjölskylda mín svalt og ég hafði þörf fyrir að yrkja um mat, einkum brauð.
Þetta var vitaskuld alger leirburður, en um leið fullkomlega raunsæ byrjun!
Um svipað leyti varð ég skotinn í stelpu á mínu reki og orti af því tilefni lítið
ástarljóð til hennar.
Vera má að þarna megi finna rætur alls sem ég hef fest á blað síðan, en það
er blanda háspekilegra hugleiðinga og daglegs amsturs. En þó að ég væri að
gaufa þetta leit ég síður en svo á mig sem skáld, heldur fannst mér ég vera að
skrá ljóð sem ég áleit sprottin úr vitund fólksins, að þau hefðu verið til fyrir,
mitt hlutverk hefði einungis verið að koma þeim á blað.
FR: Þú hefur líka talsvert fengist við að þýða, hvenær byrjaðir þú á því?
DK: Eg byrjaði að þýða þegar við móðir mín og systir snerum aftur til
Montenegro eftir stríð. Við fluttumst þangað aftur eftir að faðir minn dó, en
172