Tímarit Máls og menningar - 01.05.1987, Page 80

Tímarit Máls og menningar
tímaritum og gleymanlegur. Sjálfur hefur Heaney vaxið og þroskast með
hverri nýrri bók á svo þokkafullan og sannan hátt, að hvert nýtt ljóð er
viðburður og hver ný bók tilefni til stórveislu!
Jarðvegurinn sem ljóð Heaneys vaxa úr er auðugur og fjölbreytilegur. Þar
ber fyrst að nefna alltumlykjandi heimssýn og lífsvisku sem W. B. Yeats var
á höttunum eftir, en hún er samþætt vitund bóndans sem á upptök sín í
Kavanagh og staðbundnum aðstæðum. I annan stað er sterk tilfinnning fyrir
arfi enskrar ljóðlistar með rætur í Wordsworth og dirfsku MacNeice. I
þriðja lagi má benda á umhyggjusama, nálega ástúðlega meðferð hans á
orðum til að ná fram skynhrifunum sem þau búa yfir og mættinum sem þau
eiga til að opinbera nýjar veraldir — það síðasta er öruggasta vísbending um
ferska og ögrandi skáldgáfu. Mikið af því sem hér er nefnt kemur þegar fram
í fyrstu bók Heaneys, „Death of a Naturalist" (1966). Upphafsljóð hennar,
„Digging“, er í senn trútt hefðinni og fer framúr henni. Þar er rétt aðeins
tæpt á vitund um stjórnmálaástandið á Norður-írlandi, vitund sem leitt
hefur Heaney útí ógöngur sektar og sakleysis, tilraunir til að flækja sig í og
losa sig úr pólitísku öngþveiti sem fólk heimtar að hann og ljóðlist hans taki
virkan þátt í. En „Digging" er þrungið lífi og eftirvæntingu, penninn hvílir í
greip skáldsins, fyrir utan beitir faðir hans skóflu af sama öryggi á kartöflu-
akrinum. Hver ljóðmynd sýnir virðingu fyrir vinnandi mönnum:
Between my finger and my thumb
The squat pen rests; snug as a gun.
Under my window, a clean rasping sound
When the spade sinks into gravelly ground:
My father, digging. I look down
Till his straining rump among the flowerbeds
Bends low, comes up twenty years away
Stooping in rhythm through potato drills
Where he was digging.
The coarse boot nestled on the lug, the shaft
Against the inside knee was levered firmly.
He rooted out tall tops, buried the bright edge deep
To scatter new potatoes that we picked
Loving their cool hardness in our hands.
By God, the old man could handle a spade.
Just like his old man.
206