Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 52
Rósa B. Blöndals
17. v. „Og sjá, ég er með þér og varðveita vil
þig vegferð á þinni;
og heim aftur flyt ég þig föðurlands til
með föðurhönd minni.“ -
18. v. Og Jakob þá mælti’, er það vaknaði við
af værustum blundi:
„Hér sannlega’ er Guðs-hús og himinsins hlið,
það hyggja’ eg ei mundi.”
19. v. Og steininn lét hann, sem und höfðinu var
þar háreistan standa
sem altari’ í göfugu Guðs-húsi þar
og Guði til handa.
20. v. Og ljós var þar kveikt, því við lofthringsins rönd,
þá ljómaði dagur,
og röðullinn skein yfir lög, yfir lönd
svo ljúfur og fagur.
Síðasta hendingin endurtekin í söng. Kvæðið sem er tuttugu erindi entist
lengi á meðan grannur ullarþráður rann inn á rokksnælduna. Sú sem var að
spinna, ef til vill ein í baðstofunni langar stundir, söng kvæði til þess að
skemmta sér við vinnu sína. Sumir lærðu kvæði í hjásetunni og héldu öðrum
kvæðum í minni. Þá höfðu menn næði einir á ferð bæja á milli, á göngu eða
á hesti, jafnvel þvert yfir land í ýmiss konar erindum. Við kvæði skemmtu
menn sér, einir við gegningar eða þegar þeir stóðu yfir fé á vetrum.
Því verra er að leggja niður stuðlamál í lok 20. aldar, að slík óteljandi tæki-
færi í einveru gefast sennilega aldrei framar, til þess að endurheimta auð stuðl-
aðs máls og ríms.
Biblíuljóðin, þessi löngu kvæði, þar sem rakin er ein sagan eftir aðra,
minna á vissan hátt á rímurnar, eru arftaki þeirra.
Rétt eftir fermingu, las ég Biblíuljóðin öll. Ég lærði strax Himnastigann,
þótti kvæðið mjög fagurt. Hvert er þá einkenni þessa kvæðis?
Þá er fyrst litauðgi málsins, skrautlegt, skartbúið, bygging hnitmiðuð og
styður minnið. Orðanna röð er lifandi, það gerir myndauðgi málsins. Ljóðið
er upphafið á blávegum himinsins. Birta þess er: „skínandi dagur.“
Nú var upprunninn tími sögukvæða. Biblíuljóðin eru nokkurs konar hátta-
lykill. Kvæðin eru sitt með hverjum bragarhætti. Gjörir það fjölbreytni og sýn-
ir um leið síauðuga hugsun skáldsins. Meðferð stuðlamáls og ríms leikur hon-
50