Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 270
Bókadómar
Daniel J. Simundson
The Message of Job
A Theological Commentary
(Augsburg Publishing House, Minnea-
polis 1986, 159 bls.)
Ohætt er að segja að Jobsbók hafi verið
óvenjulega mikið í sviðsljósinu hér á landi
síðastliðinn vetur. Skáldsaga Olafs Gunnars-
sonar Vetrarferðin, sem út kom fyrir síðustu
jól og vakti mikla athygli, er greinilega skrif-
uð undir sterkum áhrifum frá Jobsbók. Trú-
lega hefur sýning þeirra Sveins Einarssonar
og Amars Jónssonar á leikþætti út frá Jobs-
bók í Neskirkju vakið enn meiri athygli. Loks
hélt Daniel J. Simundson vestur-íslenskur
guðfræðiprófessor fjölmörg námskeið um
Jobsbók hér á landi síðastliðið haustmisseri.
þ.á.m. í Leikmannaskóla þjóðkirkjunnar og
við guðfræðideild Háskóla Islands. Hafa þátt-
takendur lokið upp miklu lofsorði um fyrir-
lestra hans og námskeið.
„Þegar jafngóður maður og Job þarf að
ganga í gegnum hræðilegar þjáningar þá
ruglar það okkur í ríminu. Hvers vegna henti
þetta hann? Hvað gerði hann af sér til að eiga
þetta skilið? Hann var guðrækinn maður,
dyggðugur maður, góður maður.“
Þetta er meginspurningin sem Daniel J.
Simundson glímir við í bók sinni The Messa-
ge ofJob. A Theological Commentary. Rit
þetta er fjarri því að vera hefðbundið skýr-
ingarit við Jobsbók. Hér fer lítið fyrir flókn-
um málfræðilegum greiningum út frá hebr-
eska textanum eða vangaveltum um myndun-
arsögu ritsins. Enginn skortur er heldur á
bókum sem gera því efni góð skil.
Það sem einkennir þetta rit öðru fremur er
sú viðleitni höfundarins að byggja sífellt brú
yfir til samtímans. Þjáningin hefur verið til
staðar á öllum tímum og menn hafa um ald-
ir glímt við spurningar henni tengdar og ekki
síst þá spurningu hvers vegna réttlátir menn
þjást. Umræðan um það efni er því eins tíma-
bær nú og jafnan áður.
Daniel J. Simundson (f. 1933) er af ís-
lensku bergi brotinn, báðir foreldrar hans
voru íslenskir, en hann er fæddur vestan hafs
og hefur starfað þar alla tíð, en oftsinnis
komið til Islands. Hann var staddur hér á
landi síðastliðið haust í rannsóknaleyfi sínu
frá Luther Northwestern Theological Semin-
ary í St. Paul, Minnesota. Þar hafa nokkrir ís-
lenskir prestar stundað nám undir handleiðslu
hans auk þess sem hann hefur greitt götu fjöl-
margra annarra íslenskra námsmanna þar í
borg.
Sá er þetta ritar sótti námskeið Daniels við
guðfræðideildina og hefur jafnframt lesið
tvær af bókum hans, þá sem hér er til um-
sagnar og bókina Faith Under Fire. How the
Bible Speaks to Us in Times of Suffering.
Þriðju bókina hefur hann raunar samið um
svipað efni eins og titill hennar ber með sér,
Wliere is God in my Suffering? Um þessar
mundir vinnur Daniel að skýringariti sem
fjallar um sex hinna minni spámanna Gamla
testamentisins.
Það leynir sér því ekki að Daniel hefur
mjög glímt við vandamál þjáningarinnar í rit-
um sínum og ekki síður í starfi sínu og raun-
ar einkalífi einnig.
Trúin á endurgjaldskenninguna er upp-
hafsreitur lestrar Jobsbókar. Sjálfur trúði Job
á þessa kenningu en honum fannst hún ekki
virka. Vinir Jobs vörðu þessa kenningu gegn
honum. Enn á okkar dögum leitum við á
náðir þessarar kenningar á tímum mikilla
hörmunga. „Atti hann eða hún þetta virkilega
skilið?" spyrjum við gjarnan við ótímabært
andlát ættingja, vinar eða einhvers annars
nákomins.
Daniel J. Simundson heldur því fram að
Jobsbók sé skrifuð vegna þessara almennu
viðbragða manna við þjáningunni, þeirrar til-
hneigingar að leita skýringa á þjáningunni
hjá þeim sem þjáist. Jobsbók á enn brýnt er-
indi við okkar kynslóð vegna þess að við
bregðumst enn við þjáningunni eins og hún
sé endurgjald fyrir synd (s. 14).
Enginn skortur er á lærðum skýringaritum
við Jobsbók. En þetta yfirlætislausa rit pró-
268