Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 171
Konurnar í Gamla testamentinu
ljósi þess sem Biblían segir um Krist.52 Frásögur guðspjallanna sýna að Krist-
ur braut blað í sögu kvenna bæði með orðum sínum og athöfnum. Hann braut
gegn ríkjandi gildum þjóðfélagsins með umgengni sinni og viðhorfum til
kvenna. Margt í sögu frumkirkjunnar, eins og hún er varðveitt í Postulasög-
unni og bréfum Nýja testamentisins, ber vitni um þessa óvenjulegu afstöðu
Krists til kvenna.53 En áhrif samfélagsins virðast fljótlega hafa náð inn í kirkj-
una. Þróunin, sem má greina innan Nýja testamentisins, frá jafnréttissamfé-
laginu sem Kristur setti á fót, til feðraveldisskipulags kirkjunnar sem viðhald-
ist hefur allt fram á okkar tíma, minnir á nauðsyn gagnrýninnar túlkunar á
textum ritningarinnar, bæði Gamla og Nýja testamentisins, í ljósi Krists. Sög-
urnar um konurnar sem á undan okkur hafa farið eru rifjaðar upp í minningu
þeirra. Við lesum þessar sögur í ljósi boðskapar Krists, sem vitnað er um í
hinni fornu skírnarjátningu, þar sem hið nýja samfélag í Kristi leyfir ekki
flokkun á fólki eftir kyni, kynþætti eða stétt (G1 3.28). Hér er full mennska
þeirra sem eru á jaðri samfélagsins staðfest.54 í ljósi þess sem hér hefur ver-
ið sagt verða sögurnar um Söru, Hagar, Rebekku, Rakel, Leu, Tamar dóttur
Davíðs, nafnlausu konuna frá Betlehem, dóttur Jefta og allar hinar konurnar,
vitnisburður um drauma og þrár, vonir og væntingar, vonbrigði og þjáningu
kvenna á öllum tímum, kvenna sem líkt og þessar fornu kynsystur þeirra leit-
ast við að hlýða köllun sinni (sem í ljósi fagnaðarerindis Krists er köllun til
fullrar mennsku) í heimi sem oft á tíðum er þeim andsnúinn.
52 Um skilning Lúthers á ritningunni og hlutverki hennar má meðal annars lesa hjá Paul Althaus:
The Theology of Martin Luther, 72-102. Pamela Dickey Young talar í bók sinni Feminist
Theoiogy / Christian Tlieology. In Search of Method um þýðingu Krists-miðlægrar túlkunar
Lúthers á ritningunni, út frá kvennagagnrýnu sjónarhomi (82-83). Young telur það mikilvægt
að kristin hefð sjái kristinni kvennaguðfræði fyrir viðmiðum, sem nýtast sem mælikvarðar á
þær heimildir sem leitað er til, sem og þá guðfræði sem í mótun er. Slíkt viðmið er að hennar
mati að finna í Kristi (sbr. kristsmiðlæga túlkun Lúthers). Þrátt fyrir áhersluna á kristin við-
mið, þá telur Young engu að síður mikilvægt að leita til reynslu kvenna eftir viðmiðum, sem
hún telur nauðsynleg til þess að sýna fram á karlmiðlæg og oft á tíðum kvenfjandsamleg sjón-
arhorn kristinnar hefðar. Þannig þjóni reynsla kvenna lykilhlutverki í því verkefni sem kvenna-
guðfræðin hefur tekið að sér, sem er að umbreyta kristinni guðfræðihefð, úr karlahefð, í guð-
fræðihefð kvenna og karla.
53 Sjá umfjöllun um konur í frumkirkjunni í eftirfarandi ritum: Elisabeth Schussler Fiorenza:
„Women in the Early Christian Movement", í Womanspirit Rising. A Feminist Reader in
Reiigion, Carol P. Christ og Judith Plaskow, ritstj.; Kam, 248-268; Newson og Ringe, 305-382.
54 Sjá það sem áður hefur verið sagt um hliðstæðu-aðferð Rosemary Radford Ruether á bls. 152-
153 og 155-156 hér að framan.
169