Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 193

Invocavit prédikanir Lúthers
Lúther velur þessa nálgun af því að hún gefur honum tækifæri til að benda á
fernt sem kristið fólk þarf að þekkja og vita.28 Það eru atriði sem hann hef-
ur þegar bent þeim á, en engu að síður virðist vitneskjan hafa glatast eða fólk
ekki viljað fara eftir henni. Þessi fjögur atriði eru:
1) Við erum syndug og böm reiðinnar (sbr. Ef 2.3).
2) Við verðum/770/í undan syndinni fyrir trú á Krist sem Guð hefur sent okk-
ur (sbr. Jh 1.12).
3) Við eigum að hafa kœrleika sem birtist í þjónustu okkar við náungann (sbr.
lKor 13.1).
4) Við eigum að hafa þolinmæði sem vinnur og skapar von (sbr. Rm 5.4).
Lúther segir íbúa Wittenberg hafa fulla þekkingu á fyrri tveimur atriðunum,
synd og réttlætingu, enda hafa þau verið „réttilega verið prédikuð fyrir ykk-
ur og mér þætti leitt ef svo væri ekki.“29 En sömu sögu er ekki að segja varð-
andi hin síðari tvö, kærleikann og þolinmæðina. Lúther segist ekki sjá nein
merki um kærleika hjá þeim og að þar af leiðandi hafi þau ekki sanna trú því
„trú án kærleika ... er ekki trú heldur fölsun á trú.“30 Síðari atriðin tvö, kær-
leikur og þolinmæði, eru þó mikilvægust þegar kemur að breytingum og
kristnu lífi. Með áherslu sinni á þau slær Lúther tóninn fyrir framhaldið, það
er náunginn sem er í brennidepli. I samræmi við það tekur hann upp mynd-
mál úr bréfum Páls og undirliggjandi virðist vera aðgreining Páls á milli
sterkra og veikra í trúnni (sjá. t.d. Rm 14.13-20; lKor 8.9-13, 10.28-29).
Því við erum ekki öll jafnsterk í trúnni, sum ykkar trúa heitar en ég. Þess vegna
megum við ekki horfa á okkur sjálf, okkar styrk, eða okkar verðleika, heldur á
náungann, því að Guð hefur sagt við okkur fyrir Móse: Ég hef fætt ykkur og alið,
eins og móðir barn sitt. Og hvað gerir móðir við barn sitt? Fyrst gefur hún því
mjólk, þá velling, loks egg og mjúkmeti. Ef hún aftur á móti færi öfugt að og
gæfi því fasta fæðu myndi barnið aldrei þrífast [sbr. lKor 3.2; Heb 5.12-13]. Eins
28 WA 10 III, 2-5 (1. Invocavit prédikun). LW 51, 70-72.
29 WA 10 III, 2-3 (1. Invocavit prédikun). LW5\,1\.
30 „Ég sé engin merki um kærleika á meðal ykkar og mér er það fullljóst að þið hafið ekki
verið Guði þakklát fyrir gnægð hans af gjöfum og fjársjóðum .. Trú án kærleika er ekki
nóg-raunar eru hún ekki trú, heldur fölsun á trú, rétt eins og andlit sem við sjáum í spegli
er ekki raunverulegt andlit, heldur aðeins spegilmynd.“ WA 10 III, 3-4 (1. Invocavit pré-
dikun). LW 51, 71. Síðar segir hann: „Þið eruð viljug að meðtaka allt hið góða frá Guði
í sakramentinu, en eruð ekki viljug til að skila því frá ykkur í kærleika. Enginn réttir öðr-
um hjálparhönd, enginn tekur almennilega tillit til annars, en allir passa upp á sig og sinn
hagnað, krefiast síns og láta allt annað sitja á hakanum." WA 10 III, 57 (7. Invocavit pré-
dikun). LW 51, 96.
191