Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 256

Pétur Pétursson
Prestar safnaðarins voru talsmenn bindindishreyfingarinnar og tóku þátt
í starfsemi góðtemlarareglunnar, einkum Olafur Olafsson og Ami Sigurðsson.
Bindindi var liður í sjálfsbjargarviðleitni alþýðunnar og baráttu hennar fyr-
ir mannsæmandi lífi. Séra Olafur Olafsson alþingismaður og prestur í Arnar-
bæli í Árnessýslu varð prestur safnaðarins árið 1903. Hann var mikill ræðu-
maður og brennandi í andanum að bæta hag alþýðunnar. Margir Árnesingar
sem flutt höfðu til Reykjavíkur gengu í söfnuðinn eftir að hann varð prestur
safnaðarins og má þar nefna Sigurð Eiríksson regluboða, son hans Sigurgeir
Sigurðsson síðar biskup og þá bræður Jón og Isólf Pálssyni sem lögðu grunn-
in að tónlistarstarfi safnaðarins.
Ólafur flutti eftirfarandi tölu á prestastefnu árið 1899 þar sem skýrt kem-
ur fram að hann álítur bindindi og eflingu kristinnar trúar vera málefni af sama
meiði.
Næst á eftir kristindóminum met ég bindindismálið hið mesta velferðarmál lands
og lýðs. Ég er ekki sá ofstækismaður, að ég telji það eitt út af fyrir sig höfuð-
synd, að drekka eitt eða tvö staup af brennivíni, ef það er gjört í „skikkanlegan
máta“! eða að ég ekki bæði viti og sjái, að margir aðrir lestir eru til, sem berjast
þarf á móti. En það er annað, sem er mergurinn málsins. I brennivíninu eru sam-
an komin í eitt frækorn nærfelt allra lasta; brennivínsdrykkjan er sá hinn breiði
og upphleypti og rennslétti lasta-þjóðvegur; brennivínið er bölvunar- og óham-
ingjulind, sem rekja má að meginhluta allra lasta og ódygða; og þessi „skikkan-
legi máti“ sem mikið er talað um í sambandi við brennivínsdrykkjuna, er ekkert
annað en „falskt flagg“ sem unglingarir læra að sigla undir út á ógæfudjúpið, sjálf-
um sér til ógæfu, vandamönnum til harms og hugarangurs, og ættjörðinni til nið-
urlægingar og skaða...
Hvers virði er spillingarandinn, léttúðarandinn, kæruleysisandinn, trúleysisand-
inn, kærleiksleysis- og vonleysisandinn, sem steypir sér eins og mögnuð drep-
sótt fyrir hverja þá þjóð, sem sökkur í brennivínsforæðið!...
Þú skalt eigi aðra guði hafa. Brennivínsdrykkjan kennir mönnum að hafa aðra
guði, kennir að tigna þá guði, sem aumastir eru allra og ósamboðnastir skynsem-
isgæddum verum, guði holdsfýsnanna, guði munaðarins, guði stæriláts lífernis."3
Rúmum mánuði fyrir stofnfundinn var haldinn fjölmennur trúmálafundur í
Iðnaðarmannahúsinu í Reykjavík þar sem nokkrir merkir klerkar flutti ávörp.
Telja má þennan fund beinan aðdraganda stofnunar Fríkirkjusafnaðarins. Á
fundinum voru svilarnir Jón Bjarnason prestur íslendinga í Vesturheimi og
Lárus Halldórsson prestur fyrsta fríkirkjusafnaðarins á íslandi sem stofnaður
var árið 1881 á Reyðarfirði. Þeir hvöttu viðstadda til dáða og kirkjufélag ís-
3 Fríkirkjan 1899, ágúst.
254