Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 57
Trúarskáld
kirkjunnar „The Scottish standard BearerFlytur tímaritið mynd af skáldinu og
grein um hann, þar sem farið er mjög lofsamlegum orðum um skáldverk hans,
sérstaklega „Biblíuljóðin“. Greinina hefir ritað skáldkonan skozka, sem mörgum
er kunn orðin hér heima, frú Disney Leith.
Dr. Björn M. Ólsen rektor, er ritaði í ísafold, og Einar Benediktsson áttu
í nokkrum orðaskiptum varðandi Biblíuljóð síra Valdimars. Dr. Björn, lofaði
Biblíuljóðin mjög og kallaði þau:
Eitt hið merkasta og fegursta skáldrit, sem ort hefur verið á íslenskri tungu, síð-
an landið byggðist, eins og það að vöxtum er það stœrsta.
Síra Matthías Jochumson svaraði einnig ritdómi Einars. Þar spurði hann
meðal annars, hví hann hefði eingöngu nefnt þau kvæði í ritdómi sínum, sem
hann taldi minnst um vert, alveg gengið framhjá góðu kvæðunum og ekki
minnst neinna þeirra snilldarkvæða sem bæru þar af.
Síra Matthías dáði síra Valdimar vin sinn, bæði sökum skáldskapar hans,
skapfestu og annarra mannkosta. Síra Matthías taldi vinsældir sálmabókarinn-
ar frá 1886 hvað mest síra Valdimar Briem að þakka. í bókinni Ljóðmæli, eft-
ir síra Matthías 2. h. bls. 151, er kvæði, sem heitir Hringsjá (hrynhenda send
síra Valdimar 11. nóv. 1895, á sextugsafmæli síra Matthíasar.)
í upphafi kvæðisins ávarpar hann síra Valdimar þannig:
„Valdi hamar vizku’ og snilldar!“ Kvæðið er alls 22 erindi.
Svo vitnað sé aftur í grein síra Valdimars um síra Matthías vin sinn í
Prestafélagsritinu þá fara hér á eftir nokkur brot úr greininni.
Af hinum mörgu og margbreyttu frumkveðnu ljóðum Matthíasar er það yfir
höfuð fátt eitt, sem ekki ber á sér einhvern andlegan, og þá, trúarlegan blæ, og
þá trúarlegan í allra fegursta skilningi.
Það eru hinar góðu dísir, sem hann lætur koma fram í Aldamótaljóðum sín-
um: Trúin, Vonin og Elskan, sem hvarvetna koma fram í ljóðum hans, og alstað-
ar sigri hrósandi. Það verður varla orðum að því komið, hve góð áhrif þetta hef-
ir haft á hina íslenzku þjóð, og mun hafa meðan íslenzkrar tungu nýtur við, en
það er vonandi að verði lengi.
En hvernig var þá Matthíasi tekið sem skáldi, og þá sérstaklega sem trúar-
skáldi? Nokkuð lengi framanaf átti hann að sækja upp á móti, og ýmsir ömuð-
ust við honum. Jafnvel hin skáldin sum gerðu einatt lítið úr honum, og mun þeim
hafa þótt hann vera nokkuð „laus á kostunum," sem kallað er. Svo var það nú
ekki nema það, sem við var að búast, að andstæðingar kristninnar, sem voru ekki
svo fáir á miðárum hans, hefðu hann ekki í hávegum; en hinsvegar þótti strang-
trúarmönnum hann ekki fylgja nógu fast eftir kenningu kirkjunnar. . .
En alþýða manna virðist snemma hafa kunnað að meta hann. Og smátt og smátt
hvarf allur ami á honum, einnig hjá þeim, sem fyrr höfðu gert lítið úr honum, og
enginn dirfðist, a.m.k. opinberlega, að kasta neinum hnútum að honum. . .
55