Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Blaðsíða 155

Konurnar í Gamla testamentinu
Meginstyrk þessarar nálgunar telur Sakenfeld vera þann að hér sé ekki um
gagnvirkni að ræða, þar sem dregnir séu fram jákvæðir textar sem mótvægi
við neikvæða texta (líkt og í fyrstu nálguninni), heldur sé leitast við að sýna
fram á að frelsun kvenna sé ekki úr takti við kjarna fagnaðarerindisins, sé
þvert á móti í fullu samræmi við hann.12 Helsta veikleikann telur hún vera
ónákvæma merkingu hugtaksins „fagnaðarerindi", sem hafi víða skírskotun
og ekki sé alltaf ljóst hvað merki. Nýjatestamentisfræðingurinn Elisabeth
Schússler Fiorenza hefur gagnrýnt aðferðir Russell og Ruether fyrir að eiga
það á hættu að fela áhrif feðraveldisins á sjálfa frelsunartexta ritningarinnar,
þar sem höfundar þessara texta hafi ekki síður verið undir áhrifum frá feðra-
veldinu en aðrir höfundar og hafi því ekki verið málsvarar kvenna til jafns
við karla. Þá hefur Schússler Fiorenza einnig haldið því fram að þessi nálg-
un gefi til kynna að í ritningunni sé hægt að bera kennsl á tímalaus eða eilíf
sannindi, sem að hennar mati sé ekki hægt að binda við ákveðinn texta eða
höfund.13 Þó að Sakenfeld vilji ekki ganga eins langt og Elisabeth Schússler
Fiorenza í gagnrýni sinni á þessa túlkunaraðferð, þá telur hún engu að síður
að Schússler Fiorenza bendi á atriði sem þurfi að huga að. Bæði atriðin vekja
upp spurninguna um notagildi texta ritningarinnar og kennivald þeirra.
Þriðja nálgunarleiðin í formgerðarflokkun Katherine Doob Sakenfeld
gengur út á að skoða sögur um konur í þeim tilgangi að læra af þeim.14 Hér
er gert ráð fyrir því að allir textar ritningarinnar um konur geti haft merkingu
í nútímanum. Textarnir eru ekki flokkaðir eftir því hvort þeir eru með eða á
móti konum, eins í fyrstu nálgunarleiðinni, heldur út frá umfjöllun þeirra um
stöðu kvenna, sem vegna kyns síns eru kúgaðar af feðraveldinu en þrá frelsi.
Til grundvallar þessari nálgun er sú hugmynd að Biblían sé ekki heimild um
lög og reglur sem beri að hlýða skilyrðislaust, heldur tæki Guðs til þess að
sýna konum raunverulega stöðu þeirra, en jafnframt möguleikann á að verða
frjálsar og öðlast nýtt líf. Dæmi um kvenguðfræðinga sem nota þessa nálg-
unarleið í rannsóknum sínum, eru gamlatestamentisfræðingurinn Phyllis Tri-
ble og nýjatestamentisfræðingurinn Elisabeth Schússler Fiorenza.15 Þrátt fyr-
ir sameiginlegan útgangspunkt beita Trible og Schússler Fiorenza ólíkum að-
ferðum við vinnu sína. Við rannsóknir á ritum Nýja testamentisins beitir Elisa-
12 Russell: Feminist Interpretation of the Bible, 60-61.
13 Schiissler Fiorenza: In Memory of Her, 14-21; Bread Not Stone, 12-13.
14 Russell: Feminist Interpretation of the Bible, 62-63.
15 Schiissler Fiorenza gerir greinarmun á Biblíunni sem goðsögulegri fyrirmynd (mythological
archyetype) og sögulegri fyrirmynd (historical prototype). Hún heldur því fram að sem goð-
söguleg fyrirmynd hafi ritningin ófrávíkjanlegt vald, allsstaðar og alltaf, óháð tíma og rúmi.
Að hennar mati er gagnrýnin endurskoðun Biblíunnar hins vegar leyfileg ef hún er skoðuð sem
söguleg fyrirmynd (Schússler Fiorenza: Bread Not Stone, 13-15).
153