Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Blaðsíða 90

vörur eru upp runnar og hver hljóti ágóðann af sölu þeirra. I því skyni
eiga t.a.m. ýmis trúarsamtök aðild að Bio-Regional—Fair-hreyfingunni sem
vill stuðla að ræktun í jafnvægi við náttúruna, sporna gegn ónauðsynlegum
orkufrekum flutningum iandbúnaðarframleiðslu milli fjarlægra heimshluta
og sanngjörnum viðskiptaháttum.63
Lokaorð
I upphafi 21. aldar standa trúarbrögð og trúarstofnanir heims ásamt mann-
kyni öllu frammi fyrir einni stærstu prófraun sem tegundin homo sapiens
hefur nokkru sinni áður mætt í sögu sinni: að tryggja framtíð lífs á jörðu.
Það verður aðeins gert með nærfærnari umgengni um náttúruna en hingað
til hefur tíðkast frá því nútíminn hóf innreið sína og með réttlátari skiptingu
jarðargæða. Ef það mistekst höldum við æ lengra inn í dystópíuna uns við
höfnum í þeim vonda stað miðjum án þess að eiga útgönguleið.
Hér hefur verið drepið á nokkra þætti þeirrar þróunar sem varð um
daga nútímans, ekki síst það hvernig trúarbrögð og trúarstofnanir þokuðust
úr miðpunkti að jaðri samfélagsins, einkum á Vesturlöndum. Spurt var
hvort líklegt sé að trúarbrögð og trúarstofnanir haldist áfram á útjaðri hins
opinbera rýmis, eða hvort óhjákvæmilegt sé að þau hverfi alfarið inn í
einkarýmið. Einnig var spurt hvort trúarbrögð ættu hugsanlega afturkvæmt
að samfélagsmiðjunni og hvort það sé æskilegt.
Við þær aðstæður sem við stöndum nú frammi fyrir er það hlutverk
trúarbragða að leggja sitt af mörkum til að dystópían þoki fyrir útópíunni
- vonleysið víki fyrir von. Nú verða trúarbrögð heims að hugleiða hefðir
sínar í ljósi ríkjandi aðstæðna. Þau verða að spyrja: Eru hefðirnar útópískar
eða dystópískar í innsta eðli sínu? Eru þær jákvæðar eða neikvæðar gagnvart
náttúrunni og lífinu á jörðinni? Eru þær með eða á móti líffræðilegum
fjölbreytileika? Eru þær með eða á móti áframhaldandi mannlífi í þeirri
mynd sem það er nú? Eru þær með eða á móti réttlátri heimsskipan, réttlátri
skiptingu jarðargæða og félagslegu réttlæti?
Komist trúarbrögð og trúarstofnanir að jákvæðri niðurstöðu í þessu
efni eiga þau fullt erindi að samfélagsmiðjunni í heimsþorpinu. Þá munu
trúarbrögðin eiga sinn þátt í að virkja þá möguleika sem mannkyn á til að
brjóta blað í sögu sinni. Til þess þurfa allar öflugar, alþjóðlegar hreyfingar
að leggjast á eitt og í hópi þeirra eru trúarbrögð hvað öflugust og búa að
63 Ákall til mannkyns, 2011: 80.
88