Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Blaðsíða 133

Það er nákvæmlega eins með himnaríki eins og bónda. Hann fór af búgarð-
inum sínum snemma um morguninn til að finna einhverja til að vinna í
víngarði sínum. Þetta gerði hann mörgum sinnum yfir daginn, og í hvert
einasta skipti var hann heppinn. Hann fann alltaf nokkra sem ekki höfðu
neitt að gera. Hann samdi við þá alla, að þeir skyldu fá einn denar í kaup,
einnig þeir sem komu á elleftu stundu. Þegar klukkan var orðin margt
kallaði hann á ráðsmanninn sinn og bað hann um að borga út launin.
Ráðsmaðurinn átti fyrst að senda til hans þá sem komu seinast og síðan þá
sem komu fyrst. Allir fengu einn denar í laun. En þeir sem höfðu komið
fyrst biðu í röðinni og héldu að þeir mundu fá meira en hinir. En bóndinn
borgaði þeim líka bara einn denar, og þá fóru þeir í fylu og fóru að skamm-
ast. Þá sagði bóndinn: „Vorum við ekki sammála um einn denar? Get ég
ekki gert það sem mér sýnist við það sen^ég á?“ Þannig verða hinir fyrstu
síðastir og hinir síðustu fyrstir.
Prófessorinn er undrandi á hvað endursögn drengsins er nákvæm en
ræðir það ekki, heldur biður Max að skrifa niður hvað honum finnist um
þessa sögu. Max skrifaði:
Ég hefði gert nákvæmlega það sama og bóndinn. Mér finnst nefnilega vera
fallega gert að láta alla hafa sömu laun. Ég mundi líka vera ánægður með hér
um bil 25 evrur, sem hægt er að kaupa stóran legópakka fyrir með Star-Wars-
köllum. Mér finnst sem sagt að fyrstu verkamennirnir hafi ekki gert rétt.
Hér fer á eftir frásögn prófessorsins af samræðum þeirra Max um söguna:
Max vill gjarnan að ég segi mitt álit á því sem hann hefur skrifað og spyr
mig hvort mér finnist það gott. Ég játa því og spyr hann svo hvort hann
hefði ekki farið í fylu, ef hann hefði unnið allan daginn til að fá 25 evrur
og svo hefði einn af skólafélögum hans komið og fengið það sama fyrir að
vinna bara í einn klukkutíma. Max hugsar sig um stundarkorn og segir svo
ákveðinn: „Nei, ég get keypt alveg helling fyrir 25 evrur og vinur minn líka.
Það finnst mér allt í lagi.“ Ég læt hér við sitja og við tökum okkur stutt hlé.
í hléinu velti ég fyrir mér athugasemdum Max. Hann nálgast textann
með því að skrifa sig inn í hann með eina spurningu í huga: Hvað mundi
ég hafa gert, ef ég hefði sjálfur verið í sögunni? Hann setur sjálfan sig í spor
bóndans, vegna þess að honum finnst það gott sem hann gerði. Hann leggur
siðferðilegan mælikvarða á niðurstöðuna: Allir eiga að fá jafnt. Þess vegna
gagnrýnir hann verkamennina sem fóru í fylu og skömmuðust. Það kemur
svo í ljós að Max heimfærir söguna upp á sínar eigin aðstæður og sinn eigin
heim með því að nota evrur í röksemdafærslu sinni í staðinn fyrir denara,
og hvað hægt er að kaupa mikið af Star Wars-dóti fyrir þær. Hann hugsar
131