Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Blaðsíða 42

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2012, Blaðsíða 42
verið skrifuð fyrir eyðingu musterisins í Jerúsalem árið 7017 og enn aðrir sett fram áhugaverðar tilgátur, með aðferðum heimilda- og útgáfurýni, þess efnis að í Opinberunarbókinni sé að fxnna efni frá báðum tímaskeiðum. Hluti hennar hafi verið skrifaður um 68, sem hafi síðan verið endurskoðaður og fullfrágenginn síðar á fyrstu öld, sennilega undir lok hennar.18 Þessi þrjú álitaefni, er snúa að höfundi ritsins, ritunarstað þess og -stund, tengjast öll fjórða álitaefninu sem nú verður vikið að, en það eru þær sögulegu og félagslegu aðstæður sem ritið er sprottið upp úr. Það er öllu margslungnara en hin þrjú en um leið mikilvægast fyrir umfjöllun þessa um ritskýringarrit Sigurbjörns Einarssonar. Það hefur lengi loðað við Opinberunarbókina að hún hafi verið skrifuð í ofsóknum gegn hinum kristnu. Engum sem les dylst að texti ritsins er þrunginn spennu milli þess hóps sem höfundurinn tilheyrir og valdamikilla andstæðinga sem taka á sig hinar ýmsu myndir (t.d. drekinn, dýrin tvö og skækjan). Auk þess er á fáeinum stöðum beinlínis talað um þrengingar og valdbeitingu.19 Algeng tímasetning ritsins undir lok valdatíma Dómitíanusar keisara, sem er m.a. þekktur fyrir þær sakir að á valdatíma hans jukust pólitískar ofsóknir í Róm, virðist hafa gefið fræðimönnum ástæðu til að ætla og leita röksemda fyrir því að Dómitíanus hafi staðið fyrir skipulögðum ofsóknum gegn kristnu fólki. Á síðustu árum hefur fylgi við þessa skoðun dvínað, sérstaklega meðal fræðimanna vestanhafs.20 Ástæðan fyrir því er sú að sýnt hefur verið fram á svo ekki verður um villst að Dómitíanus stóð ekki fyrir skipulögðum ofsóknum gegn kristnum og enn síður í skattlandinu Asíu þar sem Opinberunarbókin var skrifuð.21 En hverjar voru þá þrengingarnar sem höfundur Opinberunarbókarinnar horfðist í augu við? 17 Sjá t.d. Christopher Rowland, The Open Heaven (London: SPCK, 1982), 403. 18 Slíku er t.a.m. haldið fram af Steven J. Friesen í Imperial Cults and the Apocalypse of John (Oxford: Oxford University Press, 2001), 136 og Aune, Revelation 1-5, lvi-lxx. 19 í Opb 1.9 minnist höfundur á þrengingar eða einhvers konar kúgun (gr. þlipsis) sem hann á hlutdeild í með þeim sem hann ávarpar. í Opb 2.13 er talað um mann að nafni Antípas sem tekinn var af lífi, sennilega af yfirvöldum í Pergamon og í Opb 6.9-11 sér höfundur í sýn „undir altarinu sálir þeirra manna sem drepnir höfðu verið sakir Guðs orðs og vitnisburðarins sem þeir höfðu borið“. 20 Þýskir sérfræðingar virðast enn ganga út frá því að Dómitíanus hafi staðið fýrir skipulögðum ofsóknum og þar sé sögulegt samhengi Opinberunarbókarinnar að finna. Prýðilega úttekt á umfjöllun þýskra fræðimanna um Opinberunarbókina er að finna í væntanlegri bók Sigurjóns Árna Eyjólfssonar, Trú, von ogþjóð (Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag, væntanleg). 21 f þessari umræðu markar bók Adelu Yarbro Collins, Crisis and Catharsis: The Poiver of the Apocalypse (Louisville: The Westminster Press, 1984) tímamót. Hún kannaði ítarlega þær heimildir sem eru fyrir hendi um ofsóknir á hendur kristnu fólki á valdatíma Dómitíanusar og 40
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.