Ófeigur - 15.08.1948, Blaðsíða 60

60
ÓFEIGUR
ir af hinum norsku gestum, sem komu á Snorrahátíð-
ina, vildu mega heimsækja Skálholt, en íslenzka nefnd-
in var ásátt um að leyfa það ekki. Sendi þó lítinn bíl
með nokkra fræðimenn, sem talið var líklegt, að gætu
metið vanræksluafsakanir okkar. Þegar þar kom, var
varla hægt að snúa litlum bíl við hjá garðshliðinu.
Heima í Skálholti eru gömul timburhús, byggð eins
og víðar af vanefnum eftir jarðskjálftana 1896. Sams
konar skúraþyrping var á Þingvöllum, þar til hátíða-
nefnd byggði staðinn upp að nýju 1930, svo að við má
una. Kirkjan er hrörleg og algerlega ósamboðin staðn-
um. Kirkjugarðurinn er stórþýfður og girðingin óásjá-
leg. Nálega engar sýnilegar fornminjar eru í Skálholti..
Menn byggðu úr grjóti og torfi, og það efni var for-
gengilegt. En þar er enn hin stórbrotna og glæsilega
útsýn yfir hin miklu vötn, sléttur og jöklahring Suður-
lands. Staðurinn hefur tvennt að bjóða: hátignarlega
náttúrufegurð og sjö aldir af íslandssögu. Slíkur stað-
ur má ekki lengur vera í því ástandi, að það verði að
hindra menntaða menn innlenda og útlenda frá að koma
þangað. Sumir kunna að segja, að ekki sé þörf annars-
en að byggja Skálholt nógu efnuðum og stórhuga bónda.
Skálholt á ekki frægð sína að þakka búnaði einstakra.
manna, heldur hinu, að þar var höfuðaðsetur hins ís-
lenzka mannfélags um margra alda skeið. BiskupsstólL
og menntaskóli landsins voru virki þjóðarinnar í Skál-
holti. Þessar stofnanir voru fluttar burtu á óhappa-
stund. Þær stofnanir, en ekki bóndastarfið, vantar minn-
isvarða í Skálholti.
Endurreisn Reykholts er til fyrirmyndar þeim, sem
vilja sýna Skálholti sóma. Það tók tuttugu ár að gera
Reykholt samboðið þeim minningum, sem tengdar eru
við staðinn. Þar varð að vera andleg starfsemi, og þess
vegna var þar reist stærsta menntastofnun héraðsins.
Þar þurfti að vera mikill búskapur. Þess vegna var-
þar gerður mikill túnauki, komið upp stórbúi og undir-
búinn trjágarður, sem er meira en tveir ha. að stærð.
Vegir liggja að Reykholti úr mörgum áttum. Þar komu
í sumar 2500 bifreiða á Snorrahátíðina, og fór vel um
þær allar. Er aðstaða góð í Reykholti til að hafa þar
hátíðir að sumarlagi fyrir 15—20 þús. manns. Hæfir
sá umbúnaður söguminningum staðarins.
í Skálholti þarf að vera kirkjulegt setur og stórbú-