Ófeigur - 15.08.1948, Blaðsíða 71

ÖFEIGUR
71
sögðu, að mismunurinn á verki, sem kunnáttu þjrrfti
til, og verki, sem ekki þarfnaðist kunnáttu, mundi
haldast, jafnvel þótt sósíalismi komist á og þótt stéttir
verði afnumdar. Það væri ekki fyrr en á öld kommún-
ismans, sem þessi munur ætti fyrir sér að hverfa, og
því yrði jafnvel í ríki sósíalismans að greiða vinnulaun
eftir afköstum, en ekki eftir þurftum manna. En jafn-
aðarherrarnir í iðnaði vorum og verkalýðssamtökum
eru þessu ósamþykkir og þykjast halda, að munurinn
hafi þegar horfið undir ráðstjórnarskipulagi voru.
Hvorir hafa rétt fyrir sér Marx og Lenin eða jafn-
aðarherrranir? Ég held, að oss sé óhætt að gera ráð
fyrir því, að Marx og Lenin hafi rétt fyrir sér. Sé
svo, þá leiðir aftur að því, að hver sá, sem reisir launa-
kerfi á jafnaðargrundvelli og gleymir muninum á
verki, sem kunnáttu þarf til eða ei, hann stendur á
öndverðum meið gegn Marxisma og Leninisma. I hverri -
iðngrein, hverri verksmiðju, hverri verksmiðjudeild, er
leiðandi hópur verkamanna, sem kunna að meira eða
minna leyti til verka, og þá verðum vér umfram allt
að tengja traustum böndum við framleiðsluna, ef vér
óskum að hafa fast verkalið. Þessi leiðandi hópur-
verkamanna er stoð og stytta framleiðslunnar. Með
því að fá þá til að vera um kyrrt í verksmiðjunni eða
innan verksmiðjudeildarinnar, fáum vér allt verkafólk-
ið til að vera kyrrt og bindum enda á vinnuflakkið. Og
hvernig eigum vér að fara að því að fá þá til að vera
um kyrrt í verksmiðjunni? Með því að láta þá kom-
ast áfram, hækka laun þeirra, efna til launakerfis,
sem geldur þeim, sem kann til verka, það, sem hon-
um ber.“
Svo mörg eru þessi orð Stalins. Eftir nokkurra ára
reynslu við fyrstu 5 ára áætlunina sér hann ekki önn-
ur ráð en að taka upp í fyllsta mæli vinnuskipulag
Fords og annarra forustumanna í iðju Vesturheims.
Þess vegna endar hann þessa merkustu ræðu ævi sinn-
ar með því að krefjast réttlátra launa fyrir vinnu-
garpinn í samanburði við silakeppinn. Kenning þessi
var lítt vinsæl í Rússlandi, eins og hún mun verða hér
á landi, í fyrstu, en Stalin lét ekki sitja við orðin tóm.
Hann bjó til spámann vinnumálanna. Nóttina milli
30. og 31. ágúst 1935 gerðist sá mjög auglýsti atburð-
ur, að rússneski kolanámaðurinn Stakhanov margfald-