Ófeigur - 15.08.1948, Blaðsíða 51

ÓFEIGUR
51
gert með því að krefjast að hafa hér flugvelli, flota-
stöðvar og nægilegan herafla. Ef íslendingar ganga
stórveldunum á hönd af fúsum og frjálsum vilja, án
þess að hafa nokkra hugmynd um, hvernig landi og
þjóð verður ráðstafað, þá er ekki annað líklegra en að
þau mundu öll heimta að hafa hér herstöðvar. Og þar
sem þau hefðu væntanlega öll sama rétt til að stjórna
smáþjóðunum, þá gætu þau naumast farið betur með
umboð sitt en að búa öll um sig við firði og flugvalla-
stæði landsins. Þegar litið er á skipti stórveldanna f jög-
urra við gæzlu Þýzkalands, má fyllilega gera ráð fyrir,
að hver héldi sínu. Rússar mundu væntanlega fá Aust-
firði í sinn hlut og geyma þann landshluta fyrir sig.
Þeirra siður er að taka það, sem næst er. Þjóðin hefði ekki
sett neitt tímatakmark fyrir drottinvaldi stórveldanna
né tryggt rétt sinn á annan hátt. Væri naumast hægt
að velja þjóðinni aumlegra hlutskipti en að vera rétt-
laust fótaskinn margra stórþjóða, sem virðast vera á
álitlegum vegi með að undirbúa heimsstyrjöld. Gæti
sú styrjöld ef til vill byrjað á íslandi, svo að þegar í
upphafi væri skorið úr, hvaða stórveldi ætti að vera
handhafi lyklavaldsins yfir Atlantshafi norðanverðu.
Hér á landi er kommúnistaflokknum mikið áhugamál
að slíta vinsemdar- og viðskiptasambönd milli íslands
og Randaríkjanna, og í öðru lagi að Island gangi hik-
laust í félag hinna sameinuðu þjóða. Mun mega marka
af þessu tvennu, að flokkurinn leggi megináherzlu á,
að Rússar geti, ef þeir vilja, fengið hér fótfestu annað-
hvort eftir að Bandaríkjamenn væru farnir héðan með
herafla sinn eða í skjóli við þann rétt, sem innganga
íslands í félag sameinuðu þjóðanna gæti gefið Rúss-
um til að setjast hér að til eflingar friði og réttlæti á
jörðinni.
Bandaríkin hafa boðið Islandi að framlengja her-
verndarsáttmálannn, og hefur íslenzka þjóðin enn ekki
svarað þeirri málaíeitun. Er ólíku saman að jafna slík-
um sáttmála eða algerðu réttleysi smáþjóða í hverju
því félagi, þar sem Rússar eru einhvers megnugir. Ef
gerður væri nýr herverndarsáttmáli við Bandaríkin,
yrði hann tímabundinn, ákveðnir þeir staðir, þar sem
varðliðið hefði bækistöðvar, skyldur og réttindi beggja
aðila, og um úrskurðarvald, þegar ísland og Bandarík-
in greinir á um sáttmálann. Bandaríkin og Eng-
n*