Studia Islandica - 01.06.1981, Blaðsíða 108

106
ar menn túlka gerSir annarra manna eins illa og ástæður
eru til, og á hinn bóginn er um að ræða vonda menn, sem
dæma annað fólk eftir sjálfum sér.
í sögunum her stundmn svo við, að illa er talað mn fjar-
verandi mann, þótt saklaus sé, og er þá jafnan mælt feig-
um munni. Þrítugasti og sjöimdi kafli Grettlu lýsir utan-
för hetjunnar frá Gásum, en þangað kemur Þorbjöm
ferðalangur með þá ósönnu fregn, að faðir Grettis sé dauð-
ur (125-27):
Áðr Þorbjpm fœri vestan, hafði Ásmundr hærulangr tekit
krankleika ngkkurn ok reis þá ekki ór rekkju. Þorbjgrn ferða-
langr kom síð dags í sandinn; váru menn þá húnir til borða ok
tóku handlaugar úti hjá búðinni; en er Þorbjiprn reið fram i
búðarsundin, var honum heilsat ok spurðr tiðenda. Hann lézk
engi segja kunna, — „útan þess get ek, at kappinn Ásmundr
at Bjargi sé nú dauðr.“ Margir tóku undir, at þar fœri gildr
bóndi af heiminum, sem hann var, — „eða hversu bar þat til?“
sQgðu þeir. Hann svarar: „Lítit lagðisk nú fyrir kappann, því
at hann kafnaði í stofureyk sem hundr, en eigi var skaði at
honum, því at hann gerðisk nú gamalœrr." Þeir svara: „Þú
talar undarliga við þvílíkan mann, ok eigi myndi Gretti vel
líka, ef hann heyrði.“ „Þola má ek þat,“ sagði Þorbjpm, „ok
hæra mun Grettir bera verða saxit en í fyrra sumar á Hrúta-
fjarðarhálsi, ef ek hræðumk hann.“ Grettir heyrði fullgprla,
hvat Þorbjorn sagði, ok gaf sér ekki at, meðan Þorbjom lét
ganga spguna; en er hann hætti, þá mælti Grettir: „Þat spái
ek þér, Ferðalangr,“ sagði hann, „at þú deyir ekki í stofureykn-
um, ok þó má vera, at þú verðir eigi ellidauðr; en þat er und-
arliga gort, at tala sneyðiliga til saklausra manna." Þorbjprn
mælti: „Ekki mun ek aptra mér at þessu, ok eigi þótti mér
þú svá snæfrliga láta, þá er vér tókum þik undan, er þeir Mel-
menn bprðu þik sem nautshpfuð." Grettir kvað þá vísu:
Jafnan verSr til orSa
of tQng boga slengvi,
því komr þar til sumra
þung hefnd fyrir, tunga;
margr hefir beiðir borgar
benlinns sakar minni,
Ferðalangr, þótt fengir
fjprtjón, en þú gQrvar.