Studia Islandica - 01.06.1981, Blaðsíða 110

108
1 Kristniþætti Njálu (102. kap.) skiptast þeir á vísum
Þorvaldur veili og tJlfur Uggason. f vísu sinni hvetur Þor-
valdur Úlf til að fara að Þangbrandi presti og drepa hann,
en Úlfur neitar að gína við þeirri flugu og kveðst sjá við
því meini, sem sér sé búið. Báðar þessar vísur eru í Kristni
sögu, og þangað mun söguhöfundur hafa sótt þær. En þó
lætur hann sér ekki nægja að herma skáldskapinn einan,
heldur eignar hann Úlfi svofelld ályktarorð: „Ok ætla ek
ekki,“ segir hann, „at vera ginningarfífl hans, en gæti
hann, at konum vefisk eigi tungan um h.QfuÖ.“ Nú er það
eftirtektarvert um Njálu, að hún gefur enga lýsingu á
Þorvaldi, svo að eggjunarorð hans til Úlfs eru eina dæmið
um áleitni hans, en skömmu síðar hlýtur hann þau laun
fyrir bragðið að falla fyrir vopnum.
Þorsteins saga SÍÖu-Hallssonar (4. kafli) greinir frá
draumum, sem spekingurinn Steinn ræður fyrir ójafnað-
armanninn Þórhadd. Áður hafði Þórhaddur brigzlað Þor-
steini um að hafa gengið í sæng með konu vinar síns, og
auk þess hafði Þórhaddur keypt að manni að bera upp
„ragmæli um Þorstein Hallsson með því móti, at Þorsteinn
væri kona níundu hverja nótt ok ætti þá viðskipti við
karlmenn." Draumvitringnum Steini þykir ekki undar-
legt þótt Þórhadd dreymi margt, þar sem hann mælir
margt, og um einn drauminn segir hann meðal annars:
„Þar hefir þú etit heimsundr, ok merkir þat glœpyrði þín,
þau er fram fara af munni þínum, ok munu enn eigi pll
mælt.“ Þegar lengra líður á draumana, segir Þórhaddur:
„Sá var draumr minn inn átti, at mér þótti tungan svá
ÍQng í mér, at ek þóttumk krœkja henni aptr í hnakkann
ok fram í munninn Qðrum megin.“ Steinn svarar: „Þat
er auðsætt, at þér mun tunga um hqfiiö vefjask í helzta
lagi.u Síðar mun Þorsteinn hafa vegið Þórhadd fyrir ill-
mælið, en sá hluti sögunnar er nú löngu glataður.
Þriðja dæmið um talsháttinn er í Fljótsdœlu. I ellefta
kafla hennar er Þorgrímur tordýfill kynntur til sögunnar,
en hann er „orðmargr ok illorðr, heimskr ok illgjarn“.
Eitt sinn lætur hann orð falla á þá lund, að Droplaug hús-